80-lecie likwidacji wileńskiego getta


Fot. szhaman.livejournal.com
We środę, 6 września, rozpoczynają się obchody 80-lecia likwidacji wileńskiego getta. O 18.30 na dziedzińcu dawnej Rady Żydowskiej odbędzie się otwarcie wystawy okolicznościowej z udziałem premier Ingridy Šimonytė i Felixa Kleina, komisarza rządu niemieckiego ds. antysemityzmu. W teatrze Lėlė odbędzie się koncert pieśni getta. We wtorek, 12 września, o godz. 18.00, w Muzeum Historii Żydów im. Gaona Wileńskiego, Muzeum Samuela Baka (ul. Naugarduko 10) zostanie otwarta wystawa „Miasto żywych/Miasto umarłych” opowiadająca o warszawskim getcie.

Przed II wojną światową Wilno było jednym z najważniejszych centrów ówczesnej kultury żydowskiej. Żydzi stanowili około jednej trzeciej mieszkańców miasta. Oficjalnie wileńskie getto powstało 6 września 1941 r. Tak zwane małe getto zajmowało teren skupiony wokół ulic Szklanej, Gaona, Klaczki, Antokolskiego i Żydowskiej w Wilnie. Duże getto objęło rejony ulic Rudnickiej, Jatkowej, Oszmiańskiej, Żmudzkiej, Szpitalnej, Dziśnieńskiej i Szawelskiej. Ostateczna likwidacja getta nastąpiła 23–24 września 1943 r.

Z 57 000 Żydów w Wilnie pod koniec wojny przy życiu pozostało jedynie około dwóch tysięcy.

Żydzi ginęli w Ponarach. Niemcy deportowali też Żydów z getta w Wilnie do obozów zagłady w Sobiborze i na Majdanku oraz do obozów pracy na terenie Łotwy i Estonii.

Podczas II wojny światowej las w Ponarach pod Wilnem był miejscem masowych mordów dokonywanych przez oddziały SS, policji niemieckiej i kolaborującej z Niemcami policji litewskiej. Niemcy, wspomagani przez ochotnicze oddziały litewskie, wymordowali tu ok. 100 tys. ludzi, w tym ok. 60-70 tys. Żydów. Mordowali też Polaków, Litwinów, Romów, Rosjan.

Na podstawie: BNS, lrt.lt