Auschwitz-Birkenau: święci i błogosławieni
Spośród osadzonych w obozie Kościół katolicki wyniósł na ołtarze dwoje świętych: polskiego franciszkanina Maksymiliana Marię Kolbego oraz Teresę Benedyktę od Krzyża – Edytę Stein, niemiecką filozof i teolog pochodzenia żydowskiego. Ponadto 15 osób zostało beatyfikowanych 13 czerwca 1999 roku w gronie 108 męczenników za wiarę. Oprócz tych oficjalnie uznanych przez Kościół, istnieją liczne świadectwa heroicznej postawy i męczeństwa wielu innych osób więzionych w obozie.
Św. Maksymilian Maria Kolbe był założycielem klasztoru franciszkanów i twórcą największego w Polsce wydawnictwa prasy i książki religijnej w Niepokalanowie koło Warszawy. Utworzył także ruch maryjny „Rycerstwo Niepokalanej”, prowadził działalność misyjną w Chinach, Indiach oraz Japonii. Podczas II wojny światowej aresztowany przez gestapo w maju 1941 roku został wysłany do obozu Auschwitz-Birkenau. Tam zgłosił się dobrowolnie na śmierć za innego więźnia – Franciszka Gajowniczka, ojca dwojga dzieci. Duchowny zmarł w bunkrze głodowym 14 sierpnia 1941 roku dobity przez Niemców zastrzykiem fenolu. Jego ciało zostało spalone w obozowym krematorium.
W 1971 r. Maksymilian Maria Kolbe został beatyfikowany przez papieża Pawła VI, a w 1982 roku – kanonizowany przez św. Jana Pawła II. Papież zaliczył go do grona świętych męczenników jako tego, który poniósł śmierć w obronie wiary chrześcijańskiej i cnót ewangelicznych.
Podczas mszy kanonizacyjnej św. Jan Paweł II powiedział, że ojciec Kolbe pokazał, iż miłość jest silniejsza od śmierci.
Św. Jan Paweł II był pierwszym papieżem, który modlił się w celi ojca Kolbego w Auschwitz-Birkenau. Podczas pielgrzymki do Polski 7 czerwca 1979 roku Ojciec Święty powiedział, że franciszkanin odniósł zwycięstwo przez „wiarę i miłość”. Podkreślił, że męczeństwo ojca Kolbego pomogło przetrwać trudne czasy innymi więźniom i całemu Kościołowi.
Do celi męczeństwa św. Maksymiliana Marii Kolbego pielgrzymowali też papieże Benedykt XVI (w 2006 roku) i Franciszek (w 2016).
Święta Teresa Benedykta od Krzyża – Edyta Stein, patronka Europy, a także filozof i teolog, pochodziła z żydowskiej rodziny. W wieku 30 lat przyjęła chrzest i przeszła na katolicyzm, później wstąpiła do zakonu karmelitanek bosych w Kolonii. Aresztowana przez gestapo w 1942 roku zginęła 9 sierpnia w komorze gazowej w Auschwitz-Birkenau wraz ze swoją siostrą Różą. Ich zwłoki spalono w obozowym krematorium.
Została beatyfikowana w 1987 roku w Kolonii i kanonizowana w 1998 roku w Rzymie przez Jana Pawła II. Ogłaszając karmelitankę świętą, papież powiedział: „Zawsze byłem przekonany, że św. Maksymilian i św. Edyta Stein to męczennicy Oświęcimia, którzy prowadzą nas ku przyszłości”.
W 1999 roku św. Jan Paweł II ogłosił św. Teresę Benedyktę od Krzyża współpatronką Europy, obok św. Brygidy Szwedzkiej i św. Katarzyny ze Sieny. Papież podkreślił wówczas, że Edyta Stein jest „symbolem dramatów Europy bieżącego stulecia”. Wskazał ją jako nauczycielkę szacunku, tolerancji, otwartości oraz wzajemnego rozumienia, niezależnie od różnic etnicznych, kulturowych i religijnych.
13 czerwca 1999 roku w Warszawie św. Jan Paweł II beatyfikował 108 męczenników II wojny światowej. Z tej liczby 15 błogosławionych zginęło w niemieckim obozie koncentracyjnym Auschwitz-Birkenau. Byli to między innymi księża: Piotr Dańkowski i Józef Kowalski, franciszkanin Jan Antonin Bajewski oraz zakonnica Katarzyna Celestyna Faron.
Podczas mszy beatyfikacyjnej papież podkreślił, że przesłaniem życia męczenników jest niesienie nadziei współczesnemu człowiekowi.
Ogłoszony przez papieża błogosławionym ks. Piotr Dańkowski, wikariusz z Zakopanego, podczas okupacji pomagał uciekinierom, chroniącym się za granicą przed represjami. Aresztowany przez niemiecką policję w 1941 roku został wysłany do obozu zagłady w Oświęcimiu. Gdy umierał w Wielki Piątek, 3 kwietnia 1942 roku, w następstwie sadystycznego znęcania się nad nim dlatego, że był kapłanem katolickim, żegnał się z przyjacielem słowami: „Do zobaczenia w niebie!”.
Błogosławiony ksiądz Józef Kowalski, aresztowany w Krakowie i wywieziony do Auschwitz, w obozie dwa razy trafił do kompanii karnej. Był często bity, szykanowany i upokarzany. Idąc na śmierć, prosił o modlitwę za swoich prześladowców. Został zakatowany 4 lipca 1942 roku za odmowę podeptania różańca.
Błogosławiony Jan Antonin Bajewski, franciszkanin z Niepokalanowa, był jednym z najbliższych współpracowników ojca Maksymiliana Kolbego i wybitnie uzdolnionym lingwistą. Został aresztowany w 1941 roku przez gestapo wraz z ojcem Maksymilianem i trzema innymi zakonnikami. Przewieziony z Pawiaka do Oświęcimia, gdzie został brutalnie pobity przez esesmanów koronką franciszkańską, którą nosił u boku. Pomagał współwięźniom, wspierał ich na duchu, udzielał spowiedzi. Zmarł na tyfus 8 maja 1941 roku.
Błogosławiona Katarzyna Celestyna Faron ze zgromadzenia sióstr Służebniczek NMP Niepokalanie Poczętej podczas wojny kierowała domem zakonnym, prowadziła ochronkę i punkt pomocy potrzebującym. Aresztowana w 1942 roku pod zarzutem działalności konspiracyjnej przeszła przez więzienia w Jaśle i Tarnowie, w 1943 roku trafiła do Auschwitz-Birkenau. W obozie pracowała przy kopaniu rowów. Zachorowała na tyfus plamisty i gruźlicę, w szpitalu modliła się na różańcu zrobionym z chleba. Zmarła w Wielkanoc 9 kwietnia 1944 roku.
Obecnie trwa proces beatyfikacyjny 122 męczenników II wojny światowej, duchownych i świeckich, z których kilkunastu poniosło śmierć w niemieckim obozie Auschwitz-Birkenau.
Na podstawie: IAR
