Lodownia Republiki Pawłowskiej odrestaurowana
„Bez pamięci o przodkach i ich dokonaniach buduje się na piasku, a nie na fundamencie. Krok po kroku tę pamięć odbudowujemy. W dosłownym znaczeniu tego słowa, co widać na przykładzie Republiki Pawłowskiej – powiedział mer rejonu solecznickiego Zdzisław Palewicz.
Lodownia, choć mocno zniszczona, była najlepiej zachowanym obiektem Republiki Pawłowskiej. Prace renowacyjne obiektu trwały od 2017 roku. Wzmocniono fundamenty, ściany i konstrukcje dachu, odbudowano dach i schody. Odtworzony został też trzymetrowy dół, w którym niegdyś umieszczano bryły lodu, dzięki czemu nawet latem w lodowni można było przechowywać zapasy żywności.
Założycielem Republiki Pawłowskiej był ks. kanonik Paweł Ksawery Brzostowski, który w 1767 roku nabył dobra Merecz w okolicy Turgiel. 28-letni wówczas Brzostowski założył na ich obszarze (nazwanym przez niego później Pawłowem) państwo włościańskie – Rzeczpospolitą Pawłowską.
Rzeczpospolita Pawłowska obejmowała obszar ponad 3 tys. hektarów, miała własne konstytucję, herb, pieniądze, parlament, skarb, kasę samopomocy, szkołę, itd. Brzostowski zniósł w swych posiadłościach pańszczyznę, ziemię rozparcelował między chłopów i wprowadził spłaty tytułem wykupu. Dbał też o ich życie, zdrowie, kulturę i oświatę. W okresie świetności republiki w Pawłowie został wybudowany pałac.
Rzeczpospolita Pawłowska istniała prawie 30 lat. Gdyby nie ostatni rozbiór Polski i klęska powstania kościuszkowskiego, mogłaby istnieć dalej. W 1794 roku Rzeczpospolita Pawłowska podzieliła losy państwa.
Ostatnimi, przed II wojną światową, właścicielami Pawłowa byli Wagnerowie. Pałac przetrwał wojnę. Zabudowania dworskie zaczęły popadać w ruinę w okresie powojennym po pożarze, który strawił pałac.
Długie lata teren Republiki Pawłowskiej należał do Biblioteki Mažvydasa w Wilnie. Władze samorządu rejonu solecznickiego przez wiele lat zabiegały o przejęcie terenu. W 2012 roku to się udało i dzięki pozyskanym środkom z funduszy strukturalnych UE został uporządkowany teren wokół ruin. Dwa lata później ruiny w Pawłowie zostały wpisane na listę zabytków kultury chronionych przez państwo.
Republika Pawłowska jest bodajże najciekawszym i najczęściej przez turystów odwiedzanym obiektem turystycznym w rejonie solecznickim.
Na podstawie: salcininkai.lt
