Rozwój USB w przestrzeni Wilna - nowa książka W. Wołkanowskiego - tylko w Wilnotece!
Walenty Wojniłło, 31 grudnia 2023, 17:06
Fragment okładki nowej książki, fot. Wilnoteka.lt
Zgodnie z zapowiedzią mamy wyjątkowy prezent dla naszych czytelników na dobry początek nowego roku: nową książkę Waldemara Wołkanowskiego, przygotowaną w ramach Biblioteki Wilnoteki! "Infrastruktura Uniwersytetu Stefana Batorego w przestrzeni miejskiej Wilna" już jest do pobrania na naszym portalu. Dla znawców i miłośników Grodu Gedymina to bezcenna monografia, ukazująca rozwój "przestrzenny" USB w międzywojennym Wilnie - od przejęcia historycznych budynków dawnej Akademii Wileńskiej po najnowsze gmachy, budowane już w II RP. Dzięki Fundacji "Pomoc Polakom na Wschodzie", która wsparła przygotowanie e-booka ze środków KPRM RP, książkę każdy może pobrać całkiem bezpłatnie!
Znając wartość naukową i bogactwo wielu dotąd niepublikowanych materiałów nie mogliśmy pozwolić na to, by taka monografia nie powstała. Przez kilka lat zachęcaliśmy Waldemara, by nie zaprzestawał prac nad tą książką, jednocześnie zabiegając o środki na jej wydanie. W tym roku nasze wspólne starania zwieńczyły się sukcesem - co prawda nie udało się zdobyć pełni środków, niezbędnych do wydania tradycyjnej książki (wciąż poszukujemy sponsorów, którzy mogliby wesprzeć jej druk!), ale przygotowanie elektronicznej wersji "Infrastruktury USB" już jest olbrzymim sukcesem i - mam nadzieję - przyniesie ona do wielu domów radość lepszego poznania Wilna i jego znaczenia dla kultury polskiej.
Gdzie mieściły się Instytut Jędrzeja Śniadeckiego czy Kolegium Czartoryskiego? Kto pamięta o Kolegium Marszałka Piłsudskiego? Gdzie miały swoje siedziby organizacje akademickie, a gdzie mieszkali profesorzy i studenci USB? Historia rozwoju "przestrzennego" Alma Mater Vilnensis w okresie międzywojennym to historia rozwoju samej uczelni. Dzieje USB doczekały już większych i mniejszych opracowań, jednak tyko nieliczni dotychczas wiedzieli, gdzie szukać pamiątek i śladów po tej lub innej aktywności naukowej, społecznej albo kulturalnej, ściśle związanej z kulturą polską Wilna i z historią nauki polskiej pierwszej połowy XX w. Nowa książka z pewnością zachwyci wszystkich przewodników po Wilnie i potomków społeczności USB - dzieci oraz wnuków ówczesnych studentów, pracowników i wykładowców, wszak uniwersytet był nie tylko największym naukowym ośrodkiem, ale i jednym z największych pracodawców przedwojennego Wilna.
"Tworzenie infrastruktury USB, która jest tematem niniejszego opracowania, miało kilka etapów, z których najważniejszy objął okres 1919-1924" - pisze we wstępie Waldemar Wołkanowski. "Była to rzecz istotna, gdyż dotyczyła nie tylko rewindykacji dawnych gmachów Uniwersytetu Wileńskiego, z wyjaśnieniem praw własności (dotyczyło to również dawnych fundacji i zapisów), ale również pozyskania nowych obiektów oraz stworzenia możliwości otrzymania kolejnych budynków w przyszłości. Kolejne etapy wiązały się z adaptacją, rozbudową i remontami przejmowanej infrastruktury, zmianami w ich przeznaczeniu itp. Fazy tych procesów omówione zostały oddzielnie dla każdego z kompleksów bądź pojedynczych budynków, które wchodziły w skład bazy lokalowej uniwersytetu. Uczelnia realizowała te zadania w oparciu o kilka źródeł finansowania, od środków własnych, poprzez dotacje rządowe, po fundacje i darowizny indywidualne. Niezależnie od inwestycji ogólnouczelnianych, każdy z wydziałów składał rokrocznie do senatu wnioski o modernizację bądź powiększanie swojej bazy lokalowej. Objęcie w posiadanie poszczególnych obiektów obarczone było problemami dotyczącymi własności. Pretensje wysuwane przez dawnych, rzeczywistych lub domniemanych właścicieli, były przyczyną konieczności zawierania nowych umów, kompromisów i licznych procesów sądowych, które USB musiał toczyć. Każdy z takich przypadków omówiony został osobno we właściwym podrozdziale."
Zapraszamy do pobrania (kliknij na ten link) i życzymy miłej lektury!
Praca "Infrastruktura Uniwersytetu Stefana Batorego w przestrzeni miejskiej Wilna" powstała w ramach zlecania przez Kancelarię Prezesa Rady Ministrów zadań w zakresie wsparcia Polonii i Polaków za granicą w 2023 roku. Publikacja wyraża jedynie poglądy Autora i nie może być utożsamiana z oficjalnym stanowiskiem Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Publikacja jest dostępna na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowa. Zezwala się na dowolne wykorzystanie utworu, pod warunkiem zachowania niniejszej informacji licencyjnej i wskazania Licencjodawców jako właścicieli praw do utworu. Postanowienia licencji są dostępne pod adresem: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode.pl"
Zapraszamy do pobrania (kliknij na ten link) i życzymy miłej lektury!
Praca "Infrastruktura Uniwersytetu Stefana Batorego w przestrzeni miejskiej Wilna" powstała w ramach zlecania przez Kancelarię Prezesa Rady Ministrów zadań w zakresie wsparcia Polonii i Polaków za granicą w 2023 roku. Publikacja wyraża jedynie poglądy Autora i nie może być utożsamiana z oficjalnym stanowiskiem Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Publikacja jest dostępna na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowa. Zezwala się na dowolne wykorzystanie utworu, pod warunkiem zachowania niniejszej informacji licencyjnej i wskazania Licencjodawców jako właścicieli praw do utworu. Postanowienia licencji są dostępne pod adresem: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode.pl"