Wileński kościół franciszkański odzyskał dawny blask
„To dla nas wyjątkowe wydarzenie, na które czekaliśmy od bardzo dawna” – mówił o. Marek Dettlaff, delegat Ojca Prowincjała ds. konserwacji kościoła Wniebowzięcia NMP w Wilnie. „To wielki sukces Instytutu Polonika oraz zakonu Braci Mniejszych Konwentualnych w Wilnie. Uratowano od zniszczenia ostatnie zachowane dzieło o. Franciszka Niemirowskiego z zakonu marianów i nieznanego z nazwiska zakonnika z zakonu bazylianów” - dodawał.
W roku 1780 Niemirowski na zlecenie ówczesnego prowincjała wileńskiego zakonu franciszkanów wykonał malowidła ścienne na szczycie fasady oraz polichromię na sklepieniu z 22 obrazami z życia św. Antoniego z Padwy. Ozdobił też ściany kościoła. Freski na sklepieniu w kościele franciszkańskim w Wilnie to jedyne zachowane, udokumentowane dzieło Franciszka Niemirowskiego.
„Bardzo się cieszę, że ten niezwykle wymagający i trudny projekt renowacji (…) został zakończony, a wspólne działania litewsko-polskie przyniosły zamierzony efekt” – powiedziała Dorota Janiszewska-Jakubiak, dyrektor Instytutu Polonika, którą cytuje komunikat Instytutu Polonika.
Dyrektor podkreśla, że stan zachowania malowideł był bardzo zły, a zakres prac objął zarówno konserwację techniczną jak i estetyczną - wzmocniono i zabezpieczono powierzchnię malarską, uzupełniono ubytki i dokonano niezbędnych rekonstrukcji.
Powierzchnia całkowita sklepienia w kościele to ponad 600 metrów kwadratowych. Prace renowacyjne były skomplikowane. Wymagały m.in. ustawienia w nawie i prezbiterium wysokiego, siedmiopoziomowego rusztowania. Prace wykonał zespół litewskich konserwatorów pod kierunkiem ekspertów polsko-litewskich.
Jest to „przykład dbałości o wspólne dziedzictwo Litwy i Polski, państw sukcesorów dawnej Rzeczypospolitej” – wskazuje Janiszewska-Jakubiak.
Prace finansowane były z programu ministra kultury „Ochrona dziedzictwa kulturowego za granicą”, administrowanego od 2020 r. przez Instytut Polonika w kwocie 1 435 000 zł. Wcześniej w tym kościele prowadzone były także inne projekty konserwatorskie finansowane z tego samego programu.
„Pragnę gorąco podziękować Ojcom Franciszkanom, którzy opiekują się świątynią od 1998 r. i nieustająco dążą do przywrócenia Jej dawnej świetności. Szczególne wyrazy uznania należą się wszystkim konserwatorom, którzy przez dziesięciolecie wykonali tytaniczną pracę polegającą m.in. na oczyszczaniu, zabezpieczaniu i rekonstruowaniu tych bezcennych malowideł. To dzięki Ich osobistemu zaangażowaniu możliwe jest zachowanie polichromii dla kolejnych pokoleń” – czytamy w liście Bożeny Żelazowskiej, sekretarz stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego, generalnego konserwatora zabytków wystosowanym do uczestników uroczystości podsumowującej zakończenie prac restauratorskich.
Żelazowska zapewniła, iż „Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego nadal będzie angażować się w kolejne projekty związane z ochroną dziedzictwa kulturowego o szczególnym znaczeniu dla strony polskiej jak i litewskiej.
Kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Wilnie to prawdopodobnie najstarsza świątynią w Wilnie, która od zawsze była związana z franciszkanami. Pochodzi z XV wieku, ale przez setki lat w wyniku zniszczeń i pożarów zupełnie zmieniła swój wygląd. Obecna architektura kościoła ukształtowana została w wieku XVIII.
Na podstawie: polonika.pl, inf. wł., PAP
