Film "III Wileńska Brygada NZW"

"III Wileńska Brygada NZW" to filmowy dokument o działalności III Wileńskiej Brygady NZW istniejącej w latach 1945-1946, największego oddziału partyzanckiego NZW na Białostocczyźnie, którego dowódcą był kpt. Romuald Rajs "Bury".

Brygada powstała po rozwiązaniu V Wileńskiej Brygady AK mjr. Zygmunta Szendzielarza "Łupaszki", w której kpt. Rajs był dowódcą II szwadronu. Po tym fakcie "Bury" nawiązał kontakt z Okręgiem Białystok NZW i został mianowany szefem PAS. Kadrę brygady tworzyli w większości żołnierze pochodzący z Wileńszczyzny. Brygada prowadziła znaczną aktywność bojową. Poza akcjami na posterunki MO miała kilka potyczek z grupami operacyjnymi. Poważnym ciosem dla brygady było starcie z wojskami KBW 30 kwietnia 1946 roku. W wyniku walk poległo 25 jej żołnierzy, a 12 dostało się do niewoli. Ostatecznie we wrześniu 1946 roku brygada została zdemobilizowana. Dopiero w końcu 1948 roku UB zatrzymało dowódcę - Romualda Rajsa i jego zastępcę por. Kazimierza Chmielowskiego "Rekina". Proces przed WSR w Białymstoku zakończył się ostatecznie wymierzeniem kary śmierci. Cień na działalność brygady rzuca fakt, że pośród wielu akcji wymierzonych w aparat terroru oddział w lutym 1946 roku przeprowadził pacyfikację wsi białoruskich.

Na projekcję wstęp wolny.