Gwiazdka po polsku: "Opowiem ci, mamo, co robią mrówki"

"Pierwszy stopień do piekła. Mówią, że jest nim ciekawość, ale to nieprawda. Ciekawość - nie wścibstwo - jest całkiem fajną cechą charakteru, tak myślę. Rozwijającą. Byłam bardzo ciekawym dzieckiem i zdarzało mi się doprowadzić dorosłych do zniecierpliwienia, furii, a raz nawet… płaczu" - tak na swoim blogu mówi o sobie twórczyni mrówczego świata, Katarzyna Bajerowicz. I do takich właśnie, ciekawych świata i rządnych wiedzy dzieci, kieruje swoją książkę.

Wszystko się zaczyna i kończy na przepełnionej szczegółami ilustracji Katarzyny Bajerowicz, która mrówki "podglądała i narysowała". Tylko gdzieniegdzie obraz uzupełniają wdzięczne rymowanki Marcina Brykczyńskiego. Nie ulega jednak wątpliwości, że w tym przypadku najważniejsza jest szata graficzna. Na każdej dużej rozkładówce pojawia się przekrój kopca, fragment ogrodu lub łąki. Po wydrążonych korytarzach i po roślinach biegają zaaferowane mrówki. Czasem trafi się dżdżownica, ślimak, biedronka czy konik polny, ale mrówki królują. Każda jest zajęta swoimi sprawami i zaangażowana w pracę przy udoskonalaniu mrowiska. Jedne sprzątają, kolejne gromadzą zapasy, by jeszcze inne mogły spokojnie spać. Kilka, marznąc, obrzuca się śnieżkami. Trzeba sporo czasu i ciekawości właśnie, by dokładnie obejrzeć ilustracje i odkryć wszystkie niespodzianki przygotowane przez autorkę.

W tym tłoku na rymowanki Marcina Brykczyńskiego pozostaje niewiele miejsca. A to właśnie dzięki tym krótkim, dwuwersowym wierszykom młody czytelnik poznaje nie tylko pospolitego ślimaka, dżdżownicę, motyla czy świetlika, ale także mrówkolwa i rohatyńca. Do tego teksty są zabawne, więc i frajda całkiem spora.

Wykorzystując świat mrówek, można zachęcać dziecko do rozwiązywania słownych zagadek, liczenia, szukania, wysilenia wzroku (tu przyda się lupa!), wyobraźni. Wychodząc od ilustracji, można budować własne opowieści, kształtując w dziecku zdolność do twórczego wypowiadania się na zaproponowany temat. Ćwiczyć spostrzegawczość i myślenie pojęciowe. Bawić i uczyć w sposób daleki od nachalnego dydaktyzmu.


Nieprzekonanych kieruję na stronę promującą książkę, gdzie znajduje się rekomendacja dr Alicji Zagrodzkiej, pedagoga z Akademii Pedagogiki Specjalnej, w której przeczytać można:
"My, dorośli, przeważnie mało wiemy o owadach i zauważamy je, dopiero gdy zaczynają nam przeszkadzać. Dzieci w wieku 2-6 lat (a nawet starsze), dla których przeznaczona jest ta książka, często lubią je obserwować i są gotowe chłonąć wiedzę na ich temat. Wykorzystajmy to.
Czytając i oglądając razem z dzieckiem książkę o mrówkach, lepiej poznamy świat owadów. Będziemy wspólnie rozwiązywać wierszowane zagadki. Możemy wymyślić ich więcej, dostosowując poziom trudności do wieku i możliwości dziecka.
Młodsze możemy poprosić, by wyszukało wybrane rośliny lub zwierzęta, nazwało albo policzyło wybrane elementy, które łączy jedna cecha, na przykład kolor. Taka zabawa ćwiczy spostrzeganie i myślenie pojęciowe. I młodsze, i starsze możemy zachęcić do opowiadania, pytając, co się wydarzyło na obrazku, dlaczego zwierzęta zachowują się tak, a nie inaczej. Taka opowieść uruchamia wyobraźnię, ćwiczy umiejętność twórczego rozwiązywania problemów i stymuluje rozwój mowy.
Przy wszystkich tych czynnościach dziecko będzie zdobywało także wiedzę. Nauczy się więc wielu rzeczy w przyjemny sposób - przez zabawę i działanie, a takie uczenie się jest skuteczne. Książka może też rozbudzić zamiłowanie do przyrody, a dzięki temu, że teksty i ilustracje są na najwyższym poziomie artystycznym, stwarza okazję do obcowania ze sztuką. Mamy tu więc i naturę, i kulturę, na poważnie i na wesoło, do nauki i do zabawy".

"Opowiem ci, mamo, co robią mrówki"
Ilustracje: Katarzyna Bajerowicz
Tekst: Marcin Brykczyński
Wiek: 2-6 lat
Wydawnictwo: Nasza Księgarnia