Już dziś rusza II Światowy Zjazd Wilniuków! O czym warto pamiętać?
Walenty Wojniłło, 6 września 2019, 17:00
Logo II Światowego Zjazdu Wilniuków, Fot. Wilniuki.lt
Po 10 latach do Miłego Miasta nad Wilią powraca Zjazd Wilniuków! Tych urodzonych jeszcze przed wojenną zawieruchą, co rozsiała ich po świecie, i tych z młodszych pokoleń, którzy wyjechali już z własnej woli. O czym warto pamiętać, gdzie i dlaczego warto się wybrać? Wszystkim wilniukom, wilnianom i gościom Wilna przypominamy: wstęp na wszystkie imprezy Światowego Zjazdu Wilniuków jest otwarty i bezpłatny, jednak udział w niektórych – ze względu na ograniczoną liczbę miejsc – wymaga posiadania wejściówek, których na niektóre imprezy już prawie nie zostało. Gdzie można odebrać wejściówki? O tym poniżej. W skrócie przypomnimy także naszym czytelnikom, co się będzie działo w Wilnie przez najbliższe trzy dni.
16.00 – rusza wehikuł czasu. W dwudziestolecie międzywojenne zabiera nas Teatr Muzyczny z Torunia, Miasta Wilniuków. Przeniósł się tam po wojnie prawie cały dawny Uniwersytet Stefana Batorego, zmieniając nazwę na Mikołaja Kopernika. Torunianie przywiozą do Wilna lwowiaka – Mariana Hemara – i zaprezentują muzyczny spektakl satyryczny „Pamiętnik Marchewki”, oparty na jego mało znanym tekście „Marchewka” z 1942. Ponoć nie stracił na aktualności, podobnie jak i wielkie przeboje muzyczne Hemara, którymi jest przeplatany. Nowoczesna aranżacja, a więc gratka dla widzów i młodszego, i starszego pokolenia.
18.00 – oficjalne otwarcie II Zjazdu Wilniuków i wystawy „MotoWilno międzywojenne. Śladami pierwszych rajdów motocyklowych”. Przypomni ona rozwój sportu motorowego, a jej podstawą będzie unikalna kolekcja plakiet motocyklowych, zachowana na Wileńszczyźnie. Obecnie przechowywana w zbiorach Muzeum Trockiego nigdy dotąd nie była prezentowana w całości, a więc po raz pierwszy można będzie zobaczyć tak niezwykły skarb z pogranicza falerystyki i sztuki jubilerskiej – świadectwo mało znanego fragmentu historii Ziemi Wileńskiej, gratka nie tylko dla miłośników historii i motoryzacji! Więcej o MotoWilnie międzywojennym opowiemy też w cyklu artykułów Ričardasa Žičkusa, kuratora wystawy, na naszym portalu, które będą towarzyszyły wystawie aż do jej zamknięcia 20 września br.
18.30 – kontynuacja wyprawy w dwudziestolecie, tym razem za sprawą kolejnych gości – „Ordonka Palace Polish Orchestra” zabierze nas w świat szlagierów Henryka Warsa i Hanki Ordonówny, nierozerwalnie związanych z dawnym Wilnem, tak jak sama Ordonówna, czyli Ordonka. Niejednokrotnie występowała w Wilnie, szczególnie często bywała w naszym mieście po tym, gdy w 1931 r. wyszła za mąż za hrabiego Michała Tyszkiewicza. Przez Wilno Tyszkiewiczowie jeździli do rodowej posiadłości Michała w Ornianach (Arnionys) przy granicy polsko-litewskiej na północy Wileńszczyzny.
80 lat temu wybuch II wojny światowej zastał Ordonkę w Warszawie, jesienią 1939 roku została uwięziona przez Niemców na Pawiaku. Michał Tyszkiewicz przebywał na Wileńszczyźnie. Po jej przekazaniu Litwie otrzymał obywatelstwo litewskie, co pomogło mu wydostać żonę z więzienia. Ordonówna przyjechała do Wilna i w latach 1940–1941 grała w Teatrze na Pohulance, w „Lutni” i w Polskim Teatrze Dramatycznym. Po aneksji Litwy przez ZSRR została aresztowana przez NKWD i wywieziona do łagru w Uzbekistanie, a jej mąż został wywieziony w głąb Rosji. Po podpisaniu układu Sikorski–Majski w 1941 r. Tyszkiewiczowie odzyskali wolność i spotkali się w Armii Andersa, wspólnie prowadzili ewakuację polskich dzieci ze Związku Sowieckiego…
Zarówno na spektakl „Pamiętnik Marchewki”, jak i na koncert „Ordonka Palace Polish Orchestra” obowiązują wejściówki, które jeszcze dziś można odebrać w sekretariacie Domu Polskiego. Niewiele już ich zostało! W przypadku większych grup warto skontaktować się telefonicznie i wyjaśnić, czy jest szansa na rezerwację.
Dzień Wilniuka – 7 września, sobota. Wielki koncert na pl. Ratuszowym!
Kulminacją Zjazdu będzie Dzień Wilniuka – drugi dzień, gdy Zjazd się przeniesie do samego serca Wilna – na pl. Ratuszowy. Stanie przy nim nie tylko główna scena, ale i szereg namiotów oraz stoisk, oferujących wilnianom i gościom Zjazdu wszystko, co niezbędne do miłego spędzenia czasu.
12.00 – od południa nieprzerwanie „będzie się działo”! Na scenie zaczynają koncert dobrze znane polskie zespoły dziecięce i młodzieżowe z całego Wilna: „Sto uśmiechów”, „Mała Wilia”, „Wilenka” oraz „Świtezianka”.
14.00 – w II części koncertu wystąpią kapele oraz zespoły młodzieżowe i dorosłe, jak też wokaliści z całej Wileńszczyzny – od „Randeo Anima” z Podbrzezia, po „Trio Hanki” z Trok. Rozpocznie zespół „Wilniuki”, solo zaśpiewają Joanna Leonowicz i Ewa Szturo. Zakończy tę część koncertu Zespół Pieśni i Tańca „Ojcowizna”.
13.00 i 15.00 – a że nie samym duchem człowiek żyje, restauracja „Pan Tadeusz” będzie zapraszała na wileński poczęstunek! Proszę zapamiętać te godziny, bo liczba przekąsek jest ograniczona. Równolegle przy namiocie starszej i nowszej historii będzie można przypomnieć jubileusze, przypadające w tym roku, np. 100-lecie wyzwolenia Wilna (w godz. 14.00-16.00 przypomni o tym Klub Rekonstrukcji „Garnizon Nowa Wilejka”), 75-lecia Operacji „Ostra Brama” oraz 30-lecia odrodzenia polskiego na Litwie – założenia ZPL i ZHPnL (harcerze zapraszają na wspólną zabawę w godz. 12.30-14.00)
16.00 – sportu nie może zabraknąć: zapraszamy do udziału w pierwszych na Litwie Igrzyskach Kołdunowych! Rywalizacja będzie przebiegała w trzech konkurencjach: 1. Kto szybciej? Zgłoszeni uczestnicy dostaną po talerzu z imponującą porcją kołdunów z prostym zadaniem – kto pierwszy połknie ostatni kęs! 2. Kto więcej? Uczestnicy dostaną przygotowane surowce i nie mniej proste zadanie – kto w ciągu 10 minut ulepi najwięcej kołdunów! 3. Kto wyżej? Mamy też coś dla całej Rodziny – kto w ciągu 5 minut tylko z pomocą noża i widelca ułoży na talerzu najwyższą wieżę z kołdunów! Wszystkie kategorie są indywidualne, liczba uczestników (i kołdunów!) ograniczona do max. 5 zawodników w każdej konkurencji! Zgłoszenia do udziału ze wskazaniem kategorii prosimy nadsyłać na: [email protected]
17.00 – III część koncertu Dnia Wilniuka będzie już prezentacją istnego Gwiazdozbioru Wileńszczyzny – na scenie pojawią się znani i lubiani na Litwie polscy wokaliści: Ewelina Saszenko, Katarzyna Niemyćko-Zvonkuviene (zaśpiewa w rodzinnym duecie z mężem!) oraz… Joanna Moro, jako przedstawicielka najmłodszego pokolenia Wilniuków! A rozpocznie III część dobrze już znany na Wileńszczyźnie zespół „Folk Vibes”, łączący muzykę źródeł i autentyczne pieśni Ziemi Wileńskiej z brzmieniem elektronicznym.
19.00 – kulminacja wielkiego koncertu Dnia Wilniuka: po raz pierwszy w Wilnie wystąpi znany polski kompozytor oraz dyrygent, twórca pop-oratoriów i wielu nieśmiertelnych przebojów Piotr Rubik! Tym razem pod jego batutą zagrają i zaśpiewają nie tylko muzycy i soliści, z którymi występuje w Polsce, ale też chór łączony polskich zespołów całej Wileńszczyzny! Unikalne przedsięwzięcie muzyczne – chórzyści „Wilii”, „Ojcowizny”, „Zgody”, „Rudomianki”, „Mejszagolanki”, starszej „Wilenki”, Chóru Ziemi Trockiej, scholi parafii Ducha Św oraz Świętych Jakuba i Filipa” i innych zespołów wspólnie z Piotrem Rubikiem wykonają jego „The Best Of”, czyli największe przeboje, w tym dobrze znane także na Wileńszczyźnie „Psalm dla Ciebie” i „Niech mówią, że to nie jest miłość”, uznaną w plebiscycie Radia Zet za najlepszą polską piosenkę wszech czasów!
Trzeci dzień – 8 września, niedziela. Rossa, Ostra Brama, Ratusz Wileński
W niedzielny poranek przyda się trochę ruchu po koncertach Dnia Wilniuka, więc wszystkich mieszkańców oraz gości Stolicy zapraszamy na dwa edukacyjne spacery po Wilnie:
9.00 – „Śladami wilniuków i walk o Wilno w XX wieku”. Spotykamy się na pl. Katedralnym przy dzwonnicy, przewodnik – Waldemar Szełkowski. Dowódca Klubu „Garnizon Nowa Wilejka” zabierze chętnych na wyprawę w czasie i przestrzeni po czasem dobrze znanych zakątkach Wilna, jednak nie kojarzonych z walkami, jakie toczyły się tu w XX w. – od Samoobrony i wyzwolenia Wilna od bolszewików w 1919 r., poprzez ich uparte „powroty” w 1939 i 1944 roku oraz hitlerowską okupację lat 1941-44. Udział w wycieczce jest bezpłatny, jednak wymaga rejestracji tu!
10.00 – „Z wilniukami po Starówce”. Spotykamy się na pl. Ratuszowym, przewodnik – Anna Adamowicz. Być może dla wielu dobrze znane są miejsca, związane z wielkimi wilniukami, rozsiane po wileńskiej Starówce, jednak spacer z Anną Adamowicz będzie nie tylko uroczy, ale i odkrywczy nawet dla znawców Wilna i jego dziejów, z pewnością pozwoli też na nowo odkryć urok Miłego Miasta... Udział w wycieczce jest bezpłatny, jednak wymaga rejestracji tu!
12.30 – obydwie wycieczki spotkają się przy Mauzoleum Serca i Matki Marszałka, by oddać hołd Wielkiemu Wilniukowi oraz złożyć kwiaty także na grobach Rodziców innych zasłużonych wilniuków: Stanisława Moniuszki oraz braci Stanisława i Józefa Mackiewiczów. Do wilnian i wilniuków dołączy tu delegacja Senatu RP na czele z marszałkiem Senatu Stanisławem Karczewskim, który objął honorowym patronatem II Światowy Zjazd Wilniuków.
13.00 – Wilniuk potrafi! Zapraszamy na wyjątkowe spotkanie z młodym pokoleniem wilniuków, którzy opowiedzą o swoich osiągnięciach. Aktorkę Joannę Moro zna już nie tylko Litwa i Polska, ale wszyscy widzowie serialu „Anna German” na całym świecie. Sportowiec wyczynowy Walerian Romanowski od lat zdobywa kolejne Rekordy Guinessa w kolarstwie – ma ich już siedem! Pilot Tadeusz Sołowiej jako jedyny z tej trójki osiągnął sukces nie wyjeżdżając z Wileńszczyzny, a ostatnio razem z wyprawą R. Koperskiego przeleciał na An-2, legendarnym „Kukuruźniku” z Warszawy do Tokio, powtarzając historyczny rajd B. Orlińskiego z 1926 r.
15.00 – „Panno święta, co w Ostrej świecisz Bramie…” Od wieków wszystkie drogi w Wilnie i do Wilna prowadzą właśnie do Jej stóp. Tym razem nie będzie inaczej, bo i okazja niezwykła – akurat 8 września Kościół katolicki obchodzi Święto Narodzenia NMP! Wszystkich Wilniuków, wilnian i gości naszego Miasta zapraszamy na wspólną urodzinową modlitwę w Ostrej Bramie. Jak przystało na Miasto Miłosierdzia – spotykamy się w godzinie Miłosierdzia, czyli o 15.00. Jeżeli pozwoli pogoda, będziemy modlili się jak niegdyś – w uliczce, przy otwartym oknie Kaplicy Ostrobramskiej. Mszę świętą w intencji wilniuków rozsianych po świecie i Polaków wciąż mieszkających na Wileńszczyźnie odprawi ks. prałat Wojciech Gorlicki.
16.30 – zamknięcie Zjazdu i kolejne niezwykłe spotkanie muzyczne: wileńska premiera najnowszego projektu Trio Włodka Pawlika „Pawlik/Moniuszko – Polish Jazz”. Jazzowe interpretacje znanych arii i pieśni w wykonaniu światowej sławy zespołu będą godnym zwieńczeniem II Światowego Zjazdu Wilniuków. 200. rocznicę urodzin Stanisława Moniuszki uczcimy w miejscu, gdzie miała premierę jego pierwsza opera – w Ratuszu Wileńskim. „Po nocnej rosie”, „Prząśniczki”, arii Jontka czy kurantów ze „Strasznego Dworu” z pewnością nie zabraknie! Wstęp z wejściówkami, których w sekretariacie DKP nie zostało już wiele.
Spotkajmy się w tych dniach, by pokazać i poczuć jedność, bo…
ŁĄCZY NAS WILNO!
