Koncert 40-lecia „Wileńszczyzny”

Reprezentacyjny Polski Zespół Pieśni i Tańca „Wileńszczyzna” został założony jesienią 1980 roku przez Gabriela Jana Mincewicza, pierwszy swój występ dał na początku maja 1981 roku. Rok 2021 jest jubileuszowym rokiem dla Zespołu – mija 40 lat od pierwszego występu.

Zespół „Wileńszczyzna” tworzą zamieszkujący z dziada pradziada Ziemię Wileńską Polacy, dlatego z pasją i pietyzmem kultywują przede wszystkim miejscowy folklor polski. Od początku istnienia Zespół swój repertuar opierał nie na popularnych ludowych pieśniach i tańcach, a na utworach zebranych podczas wypraw etnograficznych po wsiach podwileńskich. Jan Mincewicz wykonał ogromną pracę, zapisując melodie i słowa pieśni, dokumentując tańce i obrzędy. Owocem tej pracy był wydany w 1992 r. w Olsztynie zbiór polskiego folkloru Ziemi Wileńskiej pod tytułem „Pieśni Wileńszczyzny”, zawierający 120 oryginalnych pieśni z terenów Wileńszczyzny. Drugie, uzupełnione wydanie tego zbioru – „Nasze Pieśni” – ukazało się w roku 2007.

Na scenie Zespół prezentuje nie tylko poszczególne pieśni i tańce wileńskie, lecz częstokroć łączy je w odrębne kompozycje, odtwarzając dawne obrzędy. Tak powstały szeroko znane programy tematyczne „Zaloty na Wileńszczyźnie”, „Wesele Wileńskie”, „Kaziuki”, „Noc Świętojańska na Wileńszczyźnie”, „Kiermasz Wileński”, „Wieczorynka w Skrobuciszkach” oraz programy żołniersko-patriotyczne „Z dymem pożarów” i „Raduje się serce”.

Wyjątkowy repertuar Zespołu i szacunek do folkloru jest przekazywany kolejnym pokoleniom Zespołowców, którzy z zapałem i oddaniem pielęgnują tradycje, obyczaje i tożsamość narodową. Starsza publiczność na koncertach „Wileńszczyzny” rozpoznaje swojskie melodie, z którymi związane są przeżycia ich młodości. 

Zespół „Wileńszczyzna” został odznaczony Nagrodą im. Oskara Kolberga, odznaką „Zasłużony dla Kultury Polskiej”, medalem „Za zasługi w krzewieniu kultury polskiej”, Nagrodą im. Św. Brata Alberta, Złotą Odznaką Honorową Wspólnoty Polskiej, Złotą Odznaką Honorową Departamentu Mniejszości Narodowych Litwy i in.

Po nagłej śmierci dra Gabriela Jana Mincewicza kierownictwo Zespołem objęła dr Natalia Sosnowska, wieloletnia solistka i konsultant wokalny Zespołu, na co dzień – lekarz. Od roku 1987 głównym choreografem i kierownikiem grupy tanecznej Zespołu jest Leonarda Klukowska. Obecnie wspierają ją tancerka Zespołu Agnesa Bortkiewicz oraz choreograf Natalia Kowalowa.

Reprezentacyjny Polski Zespół Pieśni i Tańca „Wileńszczyzna” prezentuje swój repertuar nie tylko przed rodzimą publicznością. Wielokrotnie występował w Polsce oraz wielu krajach Europy – w Belgii, Holandii, Niemczech, Anglii, Francji, Hiszpanii, Austrii, we Włoszech, w Watykanie, w Rosji i Białorusi, a także w Brazylii, Urugwaju, Argentynie, dwukrotnie w USA i w Australii.

W 2021 roku Zespołowi zostało nadane imię jego Założyciela i wieloletniego Kierownika Gabriela Jana Mincewicza.