Premiery polskich filmów dokumentalnych w LRT Plius
Po niedawnej emisji filmu o Bronisławie Piłsudskim, widzowie na Litwie będą mogli obejrzeć kolejne polskie filmy dokumentalne: „Przysięga Kościuszki na Rynku w Krakowie…”, „Mistrz scen rodzajowych” o wileńskim fotografie początku XX w. Stanisławie Filibercie Fleurym oraz pierwszy odcinek z 5-odcinkowego cyklu „Tajemnice początków Polski”.
15-minutowy dokumentalno-fabularyzowany film pt. „Przysięga Kościuszki na Rynku w Krakowie 4 marca 1794 r.” (2017, reż. Marek Brodzki, WFDiF) stanowi część cyklu edukacyjnych filmów „Historia w ożywionych obrazach”, czyli ekranizacji wybranych dzieł malarskich i grafik, przedstawiających wydarzenia oraz postacie związane z dążeniami do odzyskania przez Polskę niepodległości. Spektakularna scenografia i historyczne kostiumy filmu przenoszą widzów do przeszłości, pozwalając niejako wejść do wnętrza obrazu Wojciecha Kossaka, przyjrzeć się jego bohaterom, usłyszeć ich rozmowy i poznać kontekst historyczny wydarzenia uwiecznionego przez artystę. Historii fabularnej towarzyszy komentarz narratora, wybitnego polskiego aktora Olgierda Łukaszewicza, który opowiada o historycznym tle wydarzenia przedstawionego w filmie. Po raz pierwszy film „Przysięga Kościuszki na Rynku w Krakowie 4 marca 1794 r.” na Litwie został wyświetlony w październiku 2017 r. w Pałacu Władców w Wilnie podczas wieczoru upamiętniającego generała Tadeusza Kościuszkę – bohatera narodowego Polski i Litwy. Było to uroczyste zakończenie obchodów Roku Kościuszki.
Fot. organizatorów
Dokument „Mistrz scen rodzajowych” w reżyserii Andrzeja Ciecierskiego (2018, TVP Gdańsk) jest pierwszą filmową próbą ukazania życia i dorobku Stanisława Filiberta Fleury, prekursora sztuki fotograficznej, jednego z najwybitniejszych wileńskich fotografów przełomu XIX i XX w. Jego najlepsze fotografie powstały nie w studiu, w którym portrety rodzinne zamawiał wówczas każdy szanujący się wilnianin, lecz podczas wędrówek po mieście i jego okolicach. Właśnie miasto, jego ulice i sceny codziennego miejskiego życia najbardziej interesowały artystę. Unikalne fotografie Fleury’ego przenoszą nas w czasie i pozwalają lepiej poznać ówczesne Wilno. W filmie, który był realizowany zarówno w Polsce i na Litwie, o swoim wybitnym pradziadku opowiada Aleksandra Fleury-Kręgielska. Równie ciekawe są spostrzeżenia litewskiego historyka fotografii, dyplomaty Dainiusa Junevičiusa. W litewskiej premierze, zorganizowanej 20 marca 2018 r. przez Instytut Polski w Wilnie, wzięli udział twórcy filmu, w tym reżyser Andrzej Ciecierski.
Fabularyzowany dokument „Trzcinica karpacka Troja” zainauguruje emisję cyklu popularnonaukowych filmów „Tajemnice początków Polski” (2010–2016, reż. Zdzisław Cozac, TVP), poświęconego początkom polskiej państwowości oraz wczesnośredniowiecznej historii Polski. Pierwszy odcinek opowiada historię jednego z najstarszych i najpotężniejszych grodów obronnych w Polsce, liczącego ponad 4000 lat i stanowiącego wielki fenomen archeologiczny w skali Europy. Miejsce to, zwane Wałami Królewskimi, przyciąga archeologów i poszukiwaczy skarbów już od XIX wieku. Dopiero jednak badania przeprowadzone przez Jana Gancarskiego w latach 90. XX wieku przyniosły szokujące wyniki. Okazało się bowiem, że na tych terenach znajdował się gród, którego początki sięgają 2100 lat przed naszą erą. Twórcy dokumentu analizują jego historię – od momentu założenia przez napływ przedstawicieli kultury Otomani-Füzesabony po dramatyczny pożar z 1030 roku, spowodowany atakiem Węgrów i Rusów. Niespotykane połączenie nowoczesnej sztuki filmowej z edukacyjnymi walorami obrazu dokumentalnego dało niezwykle atrakcyjny efekt końcowy odpowiadający najlepszym światowym produkcjom dokumentalnym znanym z takich kanałów jak Discovery, czy National Geographic. W ramach cyklu „Tajemnice początków Polski” na antenie LRT Plus HD zostaną również wyemitowane filmy: „Krzyż i korona”, „Ukryte gniazdo dynastii”, „Miasto zatopionych bogów” oraz „Wyspa władców”.
Emisja filmów na antenie telewizji LRT Plius HD:
- 19.11.2018, godz. 19:15, „Przysięga Kościuszki na Rynku w Krakowie…” (2017, reż. Marek Brodzki, WFDiF)
- 19.11.2018, godz. 19:30, „Mistrz scen rodzajowych” o wileńskim fotografie początku XX w. Stanisławie Filibercie Fleurym (2018, reż. Andrzej Ciecierski, TVP Gdańsk)
- 20.11.2018, godz. 19:15, „Trzcinica karpacka Troja” – część 1. z cyklu „Tajemnice początków Polski” (2010–2016, reż. Zdzisław Cozac, TVP)
Premiery polskich filmów dokumentalnych w LRT Plius
Litewska telewizja LRT Plius HD
19–20 listopada 2018 r.
