"Tula" - wileński romans w trudnych czasach

"Tula", to opowieść o wielkiej, choć toksycznej miłości, dwojga ludzi, pochodzących z zupełnie rożnych światów, którzy spotkali się w Wilnie. Czas, w którym rozgrywa się akcja powieści, to okres mrocznego stalinizmu, dający się odczuć nie tylko w opisach życia społecznego, lecz również wywierający piętno na samym mieście.

Główny bohater, a zarazem narrator, jest włóczęgą tułającym się po zaułkach Wilna, pijaczyną żyjącym z dnia na dzień, który dawno już porzucił swoje młodzieńcze ideały. Tytułowa Tula to dziewczyna z dobrego domu, która wbrew rodzinie zakochuje się we włóczędze. Para przeżywa kilka pięknych chwil, lśniących szczęściem. Zdecydowanie większa część ich związku przepełniona jest bólem, cierpieniem i niezrozumieniem. Oboje, zarówno Tula, artystka, jak i jej ukochany, niedoszły intelektualista, błądzą bez celu w swoim niepoukładanym życiu, nieporadnie szukając bodźca, który skłoni ich do stabilizacji.

Oprócz pierwszoplanowego wątku, ważną, jeśli nie najważniejszą rolę w powieści odgrywają ciekawe obserwacje głównego bohatera. Opisuje on Wilno tamtych czasów, ze wszystkimi jego pozytywami, jak i mrocznymi stronami. Pokazuje środowisko włóczęgów, żyjących z okazyjnie zarobionych lub wyżebranych pieniędzy.

Przewracając karty powieści, zastanawiamy się, jak można w tak boleśnie świadomy sposób przegrać swoje życie, pogrążyć się w nałogu, zaprzepaścić wszystko, co uważało się za wartościowe i na domiar złego unieszczęśliwić ukochaną osobę, a wręcz doprowadzić ją do upadku. Z drugiej jednak strony, czy można obwiniać głównego bohatera o całe zło, które się wydarzyło? Jego brak wiary w lepszą przyszłość to tylko szczyt góry nieszczęść, jakie spotykały jego i Tulę. Trudno jest bowiem pielęgnować swoje ideały w świecie, który ulega coraz większej degradacji moralnej. W stalinowskiej rzeczywistości, w której jedynym lekiem na całe zło jest alkohol. Jak w takiej rzeczywistości ma przetrwać wielkie uczucie? Czy ma ono szanse wygrać ze zobojętnieniem i rozwiązłością. Otóż okazuje się że tak. "Tula" nie jest bajką z happyendem, ale pokazuje, że mimo przeciwności losu, nieżyczliwości otoczenia, własnego zwątpienia, niemocy, a nawet śmierci - prawdziwa miłość jest w stanie przetrwać.