„W starym kinie. Pierwsze filmy niepodległej Polski” w maju w kinie Skalvija
Polska kinematografia ma charakter iście pionierski. To nie bracia Lumière, jak to obecne jest w świadomości społecznej, wynaleźli pierwsze urządzenie do nagrywania i odtwarzania filmów, lecz polski inżynier Kazimierz Prószyński, który w 1894 roku skonstruował aparat nazwany pleografem. Już w 1902 roku powstała pierwsza polska wytwórnia filmowa pod tą samą nazwą. Odtąd polska kinematografia rozwijała się najpierw pod zaborami, a następnie już w odrodzonej Polsce. W okresie międzywojennym działało w Polsce ponad sto wytwórni filmowych, które produkowały około 300 filmów rocznie, wśród nich kilkadziesiąt długometrażowych. W filmach niemych, a od 1930 roku dźwiękowych, występowali wybitni polscy aktorzy jak Jadwiga Smosarska, Stefan Jaracz i Kazimierz Junosza-Stępowski, a z reżyserami współpracowali tak znamienici poeci jak Julian Tuwim i kompozytorzy jak Andrzej Panufnik. Kinematografia rozsławiła też gwiazdy polskiej estrady i kabaretu – Hankę Ordonównę, Eugeniusza Bodo i Adolfa Dymszę. W okresie międzywojennym kino stało się najbardziej masową formą rozrywki. W największych miastach w końcu lat trzydziestych liczba kin przekraczała 30, a w Warszawie było ich nawet 50.
Projekt „W starym kinie. Pierwsze filmy niepodległej Polski” Instytut Polski w Wilnie realizuje we współpracy z Filmoteką Narodową – Instytutem Audiowizualnym FINA oraz kinem Skalvija w Wilnie. W ramach programu zaprezentowanych zostanie pięć najciekawszych filmów okresu międzywojennego, reprezentujących różne gatunki sztuki filmowej.
Inauguracja przeglądu nastąpi 7 maja o godzinie 19.00 w kinie Skalvija. Weźmie w niej udział przedstawiciel FINA Grzegorz Rogowski, który opowie o pionierskim charakterze polskiej kinematografii oraz wkładzie wybitnych poetów i kompozytorów w jej rozwój. Z programem artystycznym, obejmującym najpiękniejsze piosenki z przedwojennych filmów, wystąpią artyści Polskiego Studia Teatralnego w Wilnie. Filmem otwarcia będzie dramat społeczny „Ludzie Wisły” (1938 r.) w reżyserii Aleksandra Forda. To historia osadzona w środowisku flisaków, przewożących po Wiśle towary na barkach.
14 maja zostanie wyświetlona jedna z najpopularniejszych komedii okresu międzywojennego „Ada! To nie wypada!” w reżyserii K. Toma z 1936 roku. Główne walory filmu to błyskotliwe, dowcipne dialogi i wspaniały humor sytuacyjny. W filmie zadebiutowała Zofia Wernicka-Gulewicz, twórczyni i wieloletnia kierowniczka wileńskiego zespołu pieśni i tańca „Wilia”. Ponadto, w Skalviji zostaną pokazane – pierwszy polski film kostiumowy M. Krawicza „Księżna Łowicka” z 1932 roku oraz film sensacyjny „Doktór Murek” w reż. S. Gardana z 1939 roku. Przegląd zakończy się 4 czerwca prezentacją filmu „Pan Tadeusz” R. Ordyńskiego. Ta pierwsza, niema adaptacja poematu Adama Mickiewicza z muzyką Tadeusza Woźniaka. Została ona poddana cyfrowej rekonstrukcji w 2012 roku. Litewskie napisy są autorstwa wybitnych pisarzy Vincasa Mykolaitisa-Putinasa i Justinasa Marcinkevičiusa.
Pełen program:
- 7 maja 2018 r., godz. 19.00
Otwarcie przeglądu: Prezentacja dorobku polskiej kinematografii do 1939 roku z udziałem przedstawiciela Filmoteki Narodowej-Instytutu Audiowizualnego FINA Grzegorza Rogowskiego oraz artystów z Polskiego Studia Teatralnego w Wilnie.
Pokaz filmu „Ludzie Wisły”, reż. A. Ford, dramat społeczny, 1938. To dramatyczna historia osadzona w środowisku flisaków, przewożących po Wiśle towary na barkach. Film ukazuje barwne, lecz wymagające trudów i wyrzeczeń życie uczestników wiślanej żeglugi i prezentuje twarde, wyraziste charaktery kobiet i mężczyzn pełnych pasji i zapału
- 14 maja 2018 r., godz. 19.00
Pokaz filmu „Ada! To nie wypada!”, reż. K. Tom, komedia, 1936. To Jedna z najpopularniejszych komedii okresu międzywojennego. Niesforna, pełna temperamentu i uzdolniona artystycznie panna z dobrego domu przysparza kłopotów otoczeniu. Ojciec postanawia wydać ją za mąż. Główne walory filmu to błyskotliwe, dowcipne dialogi i wspaniały humor sytuacyjny.
- 21 maja 2018 r., godz. 19.00
Pokaz filmu „Księżna Łowicka“, reż. M. Krawicz, film historyczny, 1932. Pierwszy polski film kostiumowy zrealizowany z dużym rozmachem. Adaptacja powieści Wacława Gąsiorowskiego z epoki powstania listopadowego. Romantyczna intryga osnuta wokół wydarzeń historycznych. Wspaniała gra plejady wybitnych polskich aktorów.
- 28 maja 2018 r., godz. 19.00
Pokaz filmu „Doktór Murek”, reż. J. Gardan, film sensacyjny, 1939. Wartka i pełna napięcia historia urzędnika, który, uciekając przed niesłusznym oskarżeniem, wciela się w różne postacie i przeżywa dramatyczne przygody, stykając się ze środowiskiem przestępczym. Barwny i ciekawy obraz różnych środowisk społecznych Polski międzywojennej, stolicy i prowincji.
- 4 czerwca 2018 r., godz. 19.00
Pokaz filmu „Pan Tadeusz”, reż. R. Ordyński, adaptacja poematu A. Mickiewicza, film niemy, 1928. To pierwsza, niema adaptacja filmowa wielkiego poematu Adama Mickiewicza „Pan Tadeusz”, rozpoczynającego się słynną inwokacją „Litwo, ojczyzno moja…”. Barwne epizody z dziejów dwóch szlacheckich rodów. Litewskie napisy autorstwa wybitnych pisarzy Vincasa Mykolaitisa-Putinasa i Justinasa Marcinkevičiusa.
Na wszystkie filmy wstęp wolny.
Filmy prezentowane będą w oryginalnej wersji językowej z napisami litewskimi.
Organizatorzy: Instytut Polski w Wilnie, Filmoteka Narodowa-Instytut Audiowizualny FINA, Kino Skalvija. Projekt realizowany jest w ramach obchodów 100. rocznicy odzyskania przez Polskę Niepodległości.
„W starym kinie. Pierwsze filmy niepodległej Polski”
Kino Skalvija, ul. A. Goštauto 2, Wilno
7 maja – 4 czerwa 2018 r., godz. 19
wstęp wolny
