Warto wiedzieć: Jak przygotować dziecko do liczenia

Podstawy

Pierwsza faza matematycznych zmagań nie polega wcale na poznawaniu kształtu i nazw cyfr. Wprowadzając dziecko w świat matematyki, należy wyjść od czegoś zupełnie odmiennego - klasyfikowania. Jest to grupowanie przedmiotów według określonych cech: koloru, kształtu, wielkości lub przeznaczenia. Z czasem dochodzi się do zagadnienia zbioru, opierającego się właśnie na grupowaniu. Różnorodność "pomocy naukowych" dostarczyć może choćby dziecięcy pokój. Wszystkie zabawki dzielą się na zbiory lalek, piłek, klocków, samochodzików i żołnierzy. Poszczególne zbiory można grupować w większe ilości zbiorów, przegrupowywać je według określonych cech i stopniowo wprowadzać przeliczanie elementów. Można tworzyć zbiory według kształtu (np. okrągłe zabawki), koloru (np. czerwone) czy przeznaczenia (np. z kółkami do jeżdżenia). Przy tej okazji warto także wprowadzać pojęcia "więcej" i "mniej" - więcej jest lalek czy misiów, klocków czerwonych czy zielonych? Należy jednak pamiętać, by zbiory, które dziecko ma porównać, były rozłożone tuż przed nim, w zasięgu jego wzroku. Na początek wystarczą 2-3 elementy w jednym zbiorze. Wraz z rozwojem umiejętności przeliczania można wprowadzać coraz większą liczbę elementów oraz różnicować je pod względem wielkości, kształtu lub przeznaczenia.

Kolejnym etapem, stanowiącym bazę działań matematycznych, jest wyodrębnianie elementów z większej ich ilości. Tę umiejętność ćwiczyć można na przykład podczas zakupów. Niech dziecko spośród wszystkich zakupionych towarów wybierze tylko warzywa, owoce lub słodycze. Z torebki misiowych żelków niech wyjmie tylko czerwone. Edukacja matematyczna w wieku przedszkolnym zakłada również podział przedmiotów ze względu na ciężar, długość i wysokość, a także naukę podstawowych figur płaskich. Kształt kwadratu, prostokąta, koła czy trójkąta ma wiele przedmiotów w najbliższym otoczeniu. Można się bawić w ich odnajdywanie.

Liczenie świata

Chęć "policzenia otoczenia" pojawia się w dziecku spontanicznie, trzeba ją tylko wzmacniać poprzez pozytywne komentowanie najdrobniejszego sukcesu. Początkowo można liczyć razem z dzieckiem, podpowiadać mu, a nawet celowo wprowadzać pomyłki, aby mogło je dostrzec i rodzica poprawić. Jeżeli maluch ma okazję do częstego liczenia, szybko zwiększa nie tylko zasób zapamiętanych liczebników, ale dba również o to, by pojawiały się w odpowiedniej kolejności. Palce rąk są doskonałymi liczmanami - można ich dotykać, zginać je i odginać, i - co najważniejsze - każdy zawsze ma je przy sobie.

Niezastąpione w nauce liczenia są gry planszowe, w których używa się kostki. Aby wykonać ruch, dziecko musi przeliczyć liczbę wyrzuconych oczek, a następnie przeliczyć pola, po których porusza się pionkiem. Nie należy też zapominać o klasycznym domino. Prosta zasada stykania się obrazków o tej samej liczbie oczek pozwala zrozumieć, co to znaczy, że "tu jest tyle samo, co tu". Ta umiejętność przyda się dziecku przy dzieleniu się po równo cukierkami. Każdemu dziecku spodoba się z pewnością zabawa w sklep, gdzie sprzedawca (dziecko) będzie musiał wydać kupującemu (mamie lub tacie) określoną liczbę produktów. Sklep można uatrakcyjnić, wyposażając go w rzeczywiste produkty: owoce, warzywa, cukierki lub zabawki oraz "pieniądze".

Cyfry

Wprowadzanie cyfr to ostatni i najłatwiejszy elemet matematycznej edukacji przed rozpoczęciem nauki w szkole. Należy pokazać dziecku jak wygląda graficzny odpowiednik ilości reprezentowanej przez jeden, dwa, trzy... Cyfry należy wprowadzać kolejno i na każdą z nich poświęć trochę czasu. Niech dziecko rysuje palcem po cyferce, potem w powietrzu lub na plecach rodzica. Podczas jazdy samochodem można się bawić się w szukanie poznanych już cyfr na rejestracjach samochodowych. Za każdą odnalezioną cyfrę (np. 3) dostaje się punkt, a za dwie cyfry jednocześnie (np. 33) - 3 punkty. Kiedy dziecko pozna już wszystkie cyfry zapewne spodoba mu się zabawa w rysowanki-zgadywanki. Rodzic na plecach dziecka powolutku kreśli kształt cyfry, a ono musi odgadnąć, jaka to cyfra. Potem oczywiście zmiana. Należy pamiętać, że na początku dziecko ma prawo mylić kształt i kierunek pisania cyfr (pismo lustrzane,) zwłaszcza gdy jest leworęczne lub jest z grupy ryzyka dysleksji.

Przydatne linki

Nauka pisania cyfr - ćwiczenia do wydruku
Wirtualne przedszkole - nauka cyfr
Nauka liczenia - przegląd zabawek edukacyjnych, gier planszowych i książek
Edukacja matematyczna w przedszkolu - zestawienie bibliograficzne