Warto wiedzieć: Jak przygotować dziecko do pisania, cz. 1

Po pierwsze: właściwa motywacja

Dzieci najbardziej lubią robić to, co sprawia im przyjemność, dlatego, proponując dziecku ćwiczenia mające je przygotować do pisania, należy zadbać, by miały one formę zabawy. A jak dobra zabawa, to oczywiście wspólnie z rodzicami!

"Tylko po co mi to całe pisanie?!" - zapyta rezolutne dziecko. No właśnie! Przecież wszystko powinno być "po coś" i do tego "fajne". Warto więc pokazać mu, jakie korzyści może mieć z pisania. Jaką frajdą jest samodzielnie podpisany rysunek, pierwszy liścik czy choćby sms. Jak dobrze jest móc dopisać do listy zakupów: "lody czekoladowe" czy "klocki Lego", a przecież powszechnie wiadomo, że to, co znajduje się na liście, kupić po prostu trzeba!

Po drugie: sprawne ręce

Do pisania potrzebne są przede wszystkim sprawne ręce. Już noworodek potrafi mocno chwycić palec rodzica. Niemowlę z ciekawością sięga po zabawkę, chwyta butelkę, potem łyżeczkę. Wszystkie czynności związane z samoobsługą przybliżają dziecko do niezależności, a także usprawniają jego ręce.

Drobne ruchy i ich precyzję (tzw. małą motorykę) doskonale ćwiczą różnorodne działania plastyczne: rysowanie kredkami po kartce lub kredą po chodniku, malowanie farbami pędzlem lub po prostu palcami, lepienie z plasteliny, modeliny czy masy solnej, wycinanie, wydzieranie. Możliwości jest wiele. Ograniczać może tylko wyobraźnia. Aby zabawa była wspólna, rodzice mogą sami przygotowywać dziecku kolorowanki, kreśląc kontur ulubionej postaci czarnym flamastrem, a potem pomagać w wypełnianiu go kolorem tak, by "nie wyjść za linię".

Kuchnia i zgromadzone tam zapasy to także źródło ciekawych pomysłów na ćwiczenie precyzji tzw. chwytu pęsetkowego, który odgrywa zasadniczą rolę w procesie pisania. Można wałkować ciasto, wycinać ciasteczka, robić korale z makaronu czy przygotować sałatkę. Ogromną frajdę może sprawić dziecku zabawa w "poszukiwanie skarbów". Do płaskiego pojemnika wsypujemy to, co mamy akurat pod ręką w kuchni: ryż, kaszę, fasolę, groch i różne rodzaje makaronów. Skarbem może być kilka kolorowych koralików, które dziecko musi odnaleźć i wydobyć tylko przy pomocy dwóch palców - kciuka i palca wskazującego. Raz przygotowany zestaw może służyć nam przez długi czas. Wystarczy jedynie zmieniać zasady zabawy.

Warto także oceniać prace swojego dziecka na tle grupy rówieśniczej w przedszkolu lub w domu. I nie chodzi tu o to, czyje są "ładniejsze" (bo wiadomo, że te własnego dziecka są najładniejsze!), ale raczej o porównanie, czy pod względem staranności wykonania i użytych technik nie odbiegają od prac rówieśników. Jeżeli, pomimo wielu ćwiczeń, prace dziecka odbiegają od reszty, wykonywane są zbyt wolno lub zbyt szybko i niedbale, chwyt kredki jest nieprawidłowy i dziecko ma problemy z czynnościami samoobsługowymi, warto skonsultować się ze specjalistą. Podjęta, jeszcze przed pójściem do szkoły, terapia ręki usprawni precyzję ruchów dłoni i palców, co zapobiec może problemom z nauką pisania.

Po trzecie: współpraca ręka-oko

Aby coś napisać, ręce muszą idealnie współpracować z oczyma, by na bieżąco korygować ruch ręki i kształt pisanych liter. Jak rozwijać u dzieci tzw. koordynację wzrokowo-ruchową? Najlepszymi ćwiczeniami w tym zakresie są wszelkie zabawy z piłką. Precyzyjne rzucanie i łapanie wymaga współpracy ręki (która łapie piłkę) i oka (które śledzi jej ruch). Są też inne zabawy wymagające śledzenia poruszającego się przedmiotu, np. gra w badmintona, frisbee lub łapanie baniek mydlanych. Można także zorganizować rodzinne konkursy na najwyższą wieżę z drewnianych klocków, narysowanie najtrudniejszego labiryntu lub stworzenie najciekawszej gry planszowej.

Przydatne linki

Terapia ręki - niepokojące objawy, cele i przebieg terapii
Przykłady ćwiczeń ręki piszącej