Wykład Tomasza Venclovy w „Zeszytach Literackich”
Magdalena Małek, 20 lipca 2012, 11:32
Tomas Venclova w Warszawie, fot. wilnoteka.lt/Anna Kawalec
W najnowszym numerze „Zeszytów Literackich” możemy przeczytać zapis wykładu „Ślepotę można złagodzić” wygłoszonego w kwietniu przez Tomasa Venclovę na uniwersytetach w Warszawie, Gdańsku i Krakowie. Zorganizowane one zorganizowane w związku z ukazaniem się książki „Powroty do Litwy. Tomasz Venclova, Czesław Miłosz”.
Tomas Venclova zwrócił uwagę na kryzys Unii Europejskiej, który - jego zdaniem - sprzyja nasileniu się postaw nacjonalistycznych. Jej ewentualny rozpad może spowodować brak istnienia przeszkód dla skrajnych ugrupowań, dążących do siłowych rozwiązań. W ciekawy sposób dokonał porównania stosunków polsko-litewskich z relacjami istniejącymi pomiędzy Finlandią i Szwecją. Było to nawiązanie do spostrzeżeń Czesława Miłosza. Podsumowując tę kwestię T. Venclova zauważył, że w Helsinkach ulice wciąż mają dwie nazwy: zarówno fińską, jak i szwedzką.
Pisarz pod koniec swoich rozważań nawiązał także do sprawy polskich demonstracji, które miały miejsce w Wilnie. Stwierdził mianowicie, że „mają niebezpieczny potencjał”, gdyż mogłyby przerodzić się w rozruchy. Prelegent zaznaczył jednocześnie, że ostatnia demonstracja „zrobiła wrażenie przez to, że odbyła się w spokojny i godny sposób”, co może stanowić dobrą prognozę na przyszłość.
Do lektury zapisu wykładu T. Venclovy opublikowanego w „Zeszytach Literackich” warto sięgnąć również i po to, żeby zapoznać się z wyjaśnieniami autora na temat genezy sporu o Wileńszczyznę. Zwłaszcza, że - jak twierdzi autor - „ignorancja w sprawie korzeni tego sporu jest duża”.
Tomas Venclova jak zawsze zaprezentował swoje przemyślenia w duchu idei odbudowy poprawnych stosunków polsko-litewskich. Nie wskazuje on tylko jednej strony jako winnej zaistniałej sytuacji, ale stara się pokazać zarówno punkt widzenia, jak i popełnione tak przez Polaków, jak i przez Litwinów błędy.
Autorka artykułu - Anna Kawalec odbywa staż dziennikarski w portalu Wilniteka.lt.