Dodaj wpis w blogu |  Dodaj bezpłatne ogłoszenie |  Dodaj wydarzenie do anonsów

Ziemia Solecznicka: Soleczniki Wielkie / Nowe Album Wileńskie

Czesława Stanul, 7 czerwca 2023, 08:09

Soleczniki - Pałac Wagnerów, fot. Wilnoteka
Ziemia Solecznicka - do dziś najbardziej polski zakątek Wileńszczyzny. Kraina wspaniałych krajobrazów, bogata w dworki, pałace, świątynie i inne zabytki dziedzictwa historyczno-kulturowego, jak też atrakcje przyrodnicze: Puszcza Rudnicka, meandry Mereczanki, Solczy i Wisińczy to również unikatowe zakątki dziewiczej natury. Od stuleci mieszkają tu obok siebie Polacy i Litwini, Białorusini i Żydzi, Rosjanie, Ukraińcy, Romowie i wiele innych narodowości. Tego lata w ramach projektu Nowe Album Wileńskie zabieramy naszych widzów i czytelników na wędrówkę po południowej Wileńszczyźnie - cykl "Ziemia Solecznicka" opowie o tych bardziej i mniej znanych zakątkach rejonu solecznickiego, będziemy razem odkrywać piękno Małej Ojczyzny wielu znanych i zasłużonych Polaków.
A zaczynamy oczywiście - od Solecznik, niegdyś zwanych dumnie "Soleczniki Wielkie". Bo są też Soleczniki Małe (Šalčininkėliai), które do dziś są "Małe", a "Wielkie" stały się po prostu Solecznikami, mimo że bardzo się rozrosły od 1972 r., gdy przeniesiono tu z Ejszyszek centrum rejonu (odtąd mamy rejon solecznicki, a nie ejszyski). W granicach Republiki Litewskiej - dopiero od 1940 r. - po przekazaniu Litwie Wilna i zachodniej części dawnego województwa wileńskiego jesienią 1939 r. pozostawały w składzie Białoruskiej SRR i dopiero po roku, po "przyjęciu" Litwy do ZSSR "bratnia" już sowiecka Białoruś łaskawie przekazała Litewskiej SRR Druskieniki, Święciany i właśnie Soleczniki oraz Dziewieniszki.

Soleczniki przez wieki były głównym przystankiem "wpół drogi" na szlaku Wilno-Lida. Dziś leżą 45 km na południe od Wilna, tuż przy granicy z Białorusią (przed wojną w tej okolicy przebiegała granica między województwami wileńskim i nowogródzkim). Ostatnimi właścicielami majątku Soleczniki Wielkie, wokół którego dopiero w XX w. rozrosło się osiedle, byli Wagnerowie. Dzisiaj właśnie ich pałac w stylu klasycystycznym - odrestaurowany staraniem władz lokalnych, otoczony wiekowym parkiem - zdobi miasto. Obecnie mieści się tam Szkoła Sztuk Pięknych im. Stanisława Moniuszki. Przed Wagnerami właścicielami Solecznik Wielkich na przeciągu wieków byli Radziwiłłowie i Hlebowiczowie. W II połowie XIX w. pod zarządem Wagnerów rozwinęło się całe miasteczko: działały tu huta szkła, papiernia, gorzelnia i poczta.

Dzisiaj Soleczniki są miasteczkiem wielonarodowym, działają gimnazja z polskim, rosyjskim i litewskim językiem nauczania. Plac przed gmachem Samorządu Rejonu Solecznickiego od 1998 r. zdobi pomnik Adama Mickiewicza, który za młodu był tu częstym gościem. Źródła historyczne podają, że przyjaźnił się on z miejscowym proboszczem ks. Pawłem Hrynaszkiewiczem, u którego często się zatrzymywał w podróżach z domu do Wilna. Legenda głosi, że właśnie na solecznickim cmentarzu początkujący romantyk zobaczył obrzędy Dziadów, które opisał w swoim słynnym dramacie o tejże nazwie.

Jak dzisiaj wyglądają i czym żyją Soleczniki? O tym w materiale wideo. Zapraszamy!


Projekt finansowany ze środków Kancelarii Prezesa Rady Ministrów w ramach konkursu Polonia i Polacy za Granicą 2023. Publikacja wyraża jedynie poglądy Autora i nie może być utożsamiana z oficjalnym stanowiskiem Kancelarii Prezesa Rady Ministrów.

  • Share/Save