Blogi

Występ zespołu Turgielanka z Turgieli (lit. Turgeliai) k/Wilna podczas XX Pieszej Pielgrzymki Suwałki – Wilno w dniu 22 lipca 2010 roku.

http://www.youtube.com/watch?v=Q1srmbGJ_YY

Zespół Turgielanka powstał w 1991 roku z inicjatywy księdza Józefa Aszkiełowicza. Składa się z czterdziestu osób, którymi kieruje Pani Władysława Szyłobryt. Jest to głównie młodzież gimnazjalna, w wieku od 13 do 18 lat, a również występują dzieci i seniorki. Turgielanka wykonuje pieśni ludowe polskie, litewskie i białoruskie. Stara się odtworzyć tradycje świąt ludowych. Akompaniuje jej harmonia, mandolina, łyżki, brzęczałka. Zespół występował mi. na Festiwalu Piosenki Kresowej w Mrągowie.

Całość: http://www.youtube.com/watch?v=b_kC2VjSh28&feature=fvsr

Lipcowa niedziela, czas wakacji, a tu kalendarz historyczny się odzywa i o wysłuchanie prosi. Data 17 lipca 1944 roku ma szczególne znaczenie. Przypomnijmy, że Armia Krajowa w boju wyzwala Wilno spod niemieckiej okupacji i wraz z Sowietami zajmuje miasto. Do Londynu, gdzie działa Rząd RP właśnie 17 lipca zostaje wysłana depesza o jakże dramatycznej treści: " W dniu 17. 7. władze sowieckie aresztowały podstępnie sztab Okręgu Wilno i Nowogródek. Oddziały AK w sile około 6000 w marszu na Puszczę Rudnicką, gdzie przyjmiemy walkę". Depeszę podpisał pułkownik Strychański.
Dodam, że dzisiaj także przypada data zdradzieckiego zwabienia i aresztowania w Wilnie generała Aleksandra Krzyżanowskiego "Wilka" dowódcy Okręgu Wileńskiego AK.
Bolesne fakty powinny towarzyszyć w zmaganiach ze współczesną rzeczywistością polityczną, a intensywane pamiętanie o bohaterach Powstania Wileńskiego 1944 ma - jak sądzę - wciąż żywy wymiar.
Pozdrawiam
Roger Piaskowski

XII Letnia Akademia Kultury i Języka Polskiego dobiegła końca. Przez dziesięć dni 25-osobowa grupa młodzieży zza wschodniej granicy wraz z rówieśnikami z Polski spędzała czas w Głogowie, i w kilku innych polskich miastach. Tradycyjnie akademia zakończyła się w Wilnie.

- "Możemy poznać wspaniałych ludzi i zawiązać przyjacielskie kontakty na lata". Tak tłumaczyła swój udział w XII tegorocznej odsłonie Letniej Akademii Kultury i Języka Polskiego młodzież z Kresów Wschodnich oraz z Polski. Młodzi uczestnicy zgłębiali kulturę oraz historię Polski. Młodzieży w czasie podróży towarzyszył operator.

http://www.tv.master.pl/informacja.php?news=16746,Ucza-sie-polskosci

http://www.tv.master.pl/informacja.php?news=16903,Wrocili-bogatsi

http://tadeuszczernik.wordpress.com/2011/07/15/11211/

Jutro - 15 lipca wyrusza z Suwałk do Wilna XXI Międzynarodowa Piesza Pielgrzymka Suwałki - Wilno. Pielgrzymka Suwałki – Wilno każdego roku ściąga najwięcej uczestników. Organizowana jest przez księży salezjanów przy parafii Matki Bożej Miłosierdzia w Suwałkach. Przedstawiam poniżej wspomnienia z ubiegłorocznej pielgrzymki zebrane i spisane przez pielgrzyma Jacka Wilka oraz filmy z ostatnich 5 dni pielgrzymki grupy żółtej (ale nie tylko żółtej)

XX JUBILEUSZOWA PIELGRZYMKA SUWAŁKI – WILNO 2010 „WSTAŃCIE, CHODŹMY” (Jan Paweł II) WSPOMNIENIA PIELGRZYMÓW zebrał i spisał Jacek Wilk.

Tegoroczne motto… Bądźmy świadkami miłości…to trudne w zwykłej, szarej rzeczywistości… chociaż nosisz wiele imion jesteś tylko jedna, Twoje dobre oczy patrzą na świat, chociaż czasem zapłakane, lecz zawsze kochające, Matko – prowadź nas! Ale te słowa towarzyszą mi odkąd po raz pierwszy znalazłam się na wileńskim szlaku, po 20-tu latach wędrowania na Jasną Górę: „SERCE MATKI BIJE DALEJ W SERCACH JEJ DZIECI” ”Wszystko jedno czy w Ostrej świeci Bramie czy na Jasnej Górze trzyma straż; Ona jest w nas i trwa… „ „WSTAŃCIE, CHODŹMY” (Jan Paweł II).

http://tadeuszczernik.wordpress.com/2011/03/30/wspomnienia-xx-jubileuszo...

http://tadeuszczernik.wordpress.com/category/pielgrzymka-suwalki-wilno/

Wilno. Jeszcze jedna wizyta w mieście nad Neris i jawnie zerwę z moją Polskością b. Królestwa Kongresowego, PRLu i III RP i zadeklaruję, że jestem Polskojęzycznym Litwinem. Zagubionym w przepaści rozbiorów. Nie odnalezionym w międzywojennym województwie Wileńskim. Tym bardziej nie mogącym odbudować Wielkiego Księstwa Litewskiego w czasach Polski Ludowej i Sowieckiej Litwy. Gdy się spaceruje wśród piękna wileńskich kościołów, uliczek, cmentarzy tak pięknie opowiadających o naszej historii, i równocześnie dostrzega się naszą dzisiejszą Polską bylejakość, naiwność polityczną i głupotę.. to aż chce się powiedzieć, że się nic wspólnego z panami Tuskiem, Kaczmarkiem, Chlebowskim, Drzewieckim czy sędzią Jabłońskim nie ma. I chociaż nawet mówimy tym samym językiem, to oni są Polakami, a my tylko polskojęzycznymi Litwinami.

Wilno. Ostra Brama. Najlepiej znaleźć się tam w samo południe, donośnie ogłaszane biciem dzwonów wszystkich Wileńskich kościołów. O 12 w Wilnie nie mamy dostojnego bicia Zygmunta z Wawelu, czy skromny kurant z Poznańskiego ratusza. W Wilnie mamy kanonadę dzwonów. Jest gwar i pełno turystów, ale o 12 słychać tylko dzwony. Tyle samo dzwonów, wydających taki sam dźwięk w tym miejscu bije od XVII wieku.. więc wyobraźnia podsuwa nam widok kwietniowego południa 1919 roku. Do Wilna wchodzą ułani Piłsudskiego.
Przez ostatnie 4 lata Wilnianie przeżyli cztery końce świata. Pierwszy, gdy w 1915 roku z miasta zniknęli Rosjanie. Przecież mieli być w Wilnie wiecznie, a ich obecność pięczętowały pomniki „Wieszatiela” Murawiewa i carycy Katarzyny II. Ten drugi pomnik nawet był w części fundowany przez miejscową elitę finansową polską, co miało być najlepszym dowodem na kapitulację Polski wobec Rosji. A jednak.

Drugi koniec świata to okupacja Niemiecka. Niemcy w Wilnie są doskonale znani. Wszak do Królewca jest ledwie tylko 250 km, nie mówiąc już o niemieckich baronach z Kurlandii czy Inflant. Jednak okupacja niemiecka jest ciężka. Nowoczesna wojna wymaga wielkich poświęceń ludności cywilnej. Więc tym razem Niemcy mniej kojarzą się z solidnością w handlu i rzemiośle, ale bardziej z nieustannymi rekwiracjami. Ogólną biedą w mieście. I brakiem mężczyzn, którzy albo siedzą w niemieckiej niewoli, albo w carskiej armii.

Trzeci koniec świata to moment w którym okupacja niemiecka chyli się ku końcowi i Niemcy pragną sobie zorganizować sojuszniczą Litwę, która ogłasza, że miasto będzie wreszcie Litewskie i zostanie stolicą Litwy. To jak to – dziwią się miejscowi – To Wilno nie jest Litewskie? Fakt, że było rosyjskie, ale to przez rozbiory. Rozbiory niejako zostały anulowane przez Wielką Wojnę. Skończy się wojna. Odrodzi się Polska, to Wilno z powrotem będzie Litewskie. A jednak.

Wreszcie koniec świata czwarty. To Bolszewicy. Chyba najbardziej upiorna zima 1918/1919 roku. Niemcy rozpływają się z Wilna, tak jak już niegdyś rozpłynęła się w Rosji Armia Napoleona. Litwini od prawdziwej Litwy boją się wychylić poza hotelowe sale spotkań gdzie mówią o tym jaka będzie Litwa i dlaczego będzie Litewska i dlaczego obecna Litwa nie jest Litwą. Polska na razie gdzieś wybucha bliżej nieokreślenie w Lublinie, Krakowie i Warszawie, ale to jednak jest bardzo daleko… I do Wilna wchodzą Bolszewicy… Okupacja niemiecka była końcem świata. Ale to co wyprawiają Bolszewicy…

W marcu ktoś rozpuszcza plotki o Polsce, że jest już blisko. W Białymstoku i Suwałkach. Na wiosnę człowiek zawsze ma nadzieję. Wilnianie Polskę znają jedynie z książek, historii, cmentarnych nagrobków i kościelnych tablic. To Polskę zdecydowanie idealizuje. Chociaż może bardziej idealizacja Polski bierze się z brutalności Niemców i jeszcze bardziej z okrucieństwa i chaosu bolszewickiego. Polska musi być lepsza i na pewno jest lepsza!
Polacy do Wilna wchodzą niepozornie. Bolszewicy miasto oddali Litwinom (tym od Mendoga, a dla których Jagiełło to zdrajca). Ci jednak nie byli na tyle silni by władzę nad Wilnem podnieść).. i do miasta ni z tego kierunku, ni z owego, w ciągu trzech dni od podjęcia ofensywy wchodzą (i wjeżdżają pociągiem) Polacy. To jest jak czekanie na coś wielkiego.. a gdy to przychodzi, to okazuje się że to zwykle, jeden niepozorny moment. Wilno jest już Polskie.

Kwietniowe południe 19 kwietnia. Biją wszystkie wileńskie dzwony. Biją z całych sił, bo to dla Polskich żołnierzy, którzy oznaczają koniec koszmaru rosyjskiego, niemieckiego, bolszewickiego.. Biją bo wreszcie przyszła ta wymarzona, „cudem powrócono” Polska i każdy będzie mógł wreszcie normalnie żyć… Pod Ostrą Bramą mamy chyba z 50-tysięcy ludzi. Ale nawet taka ilość nie zagłuszy wileńskich dzwonów.. dopiero gdy te gasną, tłum wydobywa z siebie spokojne i dostojne słowa: Boże coś Polskę… I to jest ten moment, na który się czekało tyle, a tyle lat, że spełnia się ta przepowiednia mówiąca, że kiedyś przestaniemy śpiewać tą pieśń z „Ojczyznę wolną racz nam wrócić Panie” ale z pełną siłą zaśpiewamy „pobłogosław Panie”.

Teraz wypada nam już tylko stać pod Ostrą Bramą. Obserwować teraźniejszość. Przenosić ją w przeszłość. I próbować odczytać z niej przyszłość. Ludzie nic a nic się nie zmienili. Jedynie czasy historyczne się zmieniają. Co mogła mieć ludność Wileńska kiedy nie miała własnego państwa, bogactwa, sprawiedliwości. Mogła mieć tylko wiarę i nadzieję, realizowaną przez modlitwę. Tu pod Ostrą Bramą, albo w setce innych kościołów czy Cerkwi Wileńskich.
Kościołów pięknych. Których nie potrafię opisać słowem. Cerkiew Świętego Ducha ze swoją zielenią. Kościół Dominikanów. Kościół Św. Rafała. Kościół Św. Jana… Kościół Św. Anny..

Katedra Wileńska, ze swoją wieżą latarnią, a sama w szatach greckiej świątyni… I każdy z kościołów z połową mszy w języku litewskim, połową w języku polskim.. a w cerkwi, rzecz wiadomo język Rusiński.Gdy zaś dojdziemy na na Antokol. Z zewnątrz zwykła barokowa bryła kościelna. Żółty pobrudzony tynk, gdzie niegdzie odpadający. Takich kościołów setki są w Polsce. Kościół Świętego Piotra i Pawła na Antokolu. Wejdziemy do środka i oślepi nas biel. Zwiedzanie tego kościoła w grupie turystycznej, mimo że grupa na grupie i tak wywołuje zachwyt. I widać tylko jak każdy chłonie ten kościół, jego biel, jego rzeźby.

To jest właśnie to bogactwo Rzeczypospolitej. Może nie mieliśmy dróg, stałej i regularnej Armii, sprawnej administracji i prawa, ale był Magnat, który miał na tyle odwagi i fantazji a przede wszystkim wierny był swojemu słowu, że oto zbudował taki Kościół. W XVII wieku Kościołów też nie budowano za muszelki, tylko za bardzo solidne pieniądze. Ale powstało Coś. Coś pięknego, i co sprawia że jest się dumnym ze swojego człowieczeństwa, ze swojej polskości.. ze swojej przeszłości. Coś co sprawia, że najchętniej siedlibyśmy w takim kościele, zapomnieli o przewodniku po nim oprowadzającym i obecności tylu starających się przesuwać bezszelestnie turystów. Siedzieli. Patrzyli. Chłonęli. Nim sami się zorientujemy. Będziemy klęczeć i modlić się.

Wilnianom w 1945 roku zaproponowano Gdańsk, Wrocław i Szczecin. Zaproponowano miasta europejskie, z kanalizacją, z brukowanymi ulicami, z oświetleniem elektrycznym, z parkami, z tramwajem… tylko na co to wszystko Wilniukowi, który nie będzie mógł wziąć ślubu w jednym z Wileńskich Kościołów? A wybranka to też rodowita Wilnianką, którą zdobył cielęcym wzrokiem wpatrzony w nią w Parku przy Katedrze.. zwanym właśnie Cielętnikiem. Na co mu tramwaj podwożący do pracy.. kiedy nie będzie mógł się pomodlić w Świętym Piotrze i Pawle? No właśnie na co mi ten tramwaj i ta cała „nowoczesność”?

Tak jestem zaginionym polskojęzycznym Litwinem, który chce żyć w przeszłości i jak najdalej uciec od nowoczesności.

http://grudqowy.salon24.pl/166514,my-tez-jestesmy-litwinami
http://grudqowy.salon24.pl/322875,przylaczyc-polske-do-litwy
http://tadeuszczernik.wordpress.com/2011/07/09/przylaczyc-polske-do-litwy/

„Był czas przywyknąć” - jak mówiła stara Kargulowa w dobrze znanym filmie. I się przyzwyczailiśmy się, że każdy pseudo-dziennikarz wyciera mordę Polakami na Litwie dostając premie do płacy minimalnej.
Sam konflikt dobrze smakuje społeczności litewskiej i jej elitom. Czują się bezpiecznie, mogą sobie poużywać, pośpiewać razem z litewskim zespołem Diktatura albo bić brawo z widzami popularnego show „Kocham Litwę”. Satysfakcja gwarantowana.
Większość w sejmie z przewodniczącą na czele, premier, prezydent nie są bezstronni. Wyraźnie widać po której stronie stoją i jaką część obywateli reprezentują. Jak to powiedział kiedyś pewien polityk: „My stoimy tu, gdzie stała solidarność - oni tam, gdzie stało ZOMO”. Na Litwie już jest widoczny wyraźny podział na „my” i „oni”. Potwierdza to i „promuje” również p. ambasador Litwy w Polsce. Kto więc kreuje ten podział? Media i politycy promują taka modę antypolską: tym lepszym będziesz Litwinem im bardziej będziesz antypolski. To już nie jest pewna ideologia to już jest schorzenie psychiczne, które postępuje.

Polacy i Litwini rzeczywiście stoją po różnych stronach i to bardzo daleko od siebie. Różnica zdań i prawd Polaków i Litwinów jest taka jak niegdyś u ZOMO i Solidarności. Konflikt, którego wydaje się nie da się go rozwiązać, tak aby przysłowiowy wilk był syty i owca była cała. Owcą oczywiście są tu Polacy na Litwie, bo stanowiąc 7% społeczeństwa trudno, aby było inaczej. "Wilk" zaś wie, że nie ma "leśniczego" co mógłby go dobrze nastraszyć. Zaraz obok jest większy ospały "zwierz" (Polska), którego ten wilczek (tak wygląda z perspektywy Polski) troszkę denerwuje, ale nie na tyle, aby włazić mu w drogę. A niech robi co chce, wszak to jego terytorium. Polski zwierz jest większy od zwierzaka litewskiego, a jeśli sparafrazować porównanie Litwy i Polski dokonanego przez ministra R. Sikorskiego (1:13) to nawet trzynastokrotnie, więc wydawałoby się, że będzie miał przewagę, jednak to wilczek jest lepszy w „sztukach walki” i to już od 20 lat.
Mam wrażenie, że gdyby w prawyborach PO wygrałby Sikorski i zostałby później prezydentem Polski, to w sprawach zagranicznych, a szczególnie polsko-litewskich mielibyśmy dużo bardziej pryncypialne stanowisko niż mamy (a właściwie nie mamy) od obecnego prezydenta RP, mimo, że to właśnie obecny deklaruje, że „czuje się stąd”. Przypomnę, że wg konstytucji RP to prezydent i rząd wspólnie tworzą politykę zagraniczną.

Tak w ogóle, to mało jest komentarzy polskich przywódców w sprawie Polaków na Litwie. I tylko czasami da się słyszeć premiera, ale tylko wtedy, gdy skandal jest już tak duży, że dziennikarze nie odpuszczają. Oto kilka przykładowych wypowiedzi premiera Polski:
1. „nie będziemy chcieli używać zbyt brutalnych, czy nachalnych form nacisku po to, by przekonać Litwinów do tego, by te standardy europejskie dotyczące mniejszości były w pełni respektowane”
2. "będę zalecał jak najdalej idącą cierpliwość, ponieważ nie jest to problem ani ostatniego roku, ani ostatniego dziesięciolecia"
3. „musimy zrozumieć Litwinów”
4. „Polskę w relacjach z Litwą stać na takie strategiczne, długoterminowe myślenie, którego podstawą powinna być cierpliwość i wyrozumiałość”

Czy wciągu ubiegłych 20 lat Polska nie była dla Litwy wyrozumiała, cierpliwa, a może używała zbyt brutalnych i nachalnych metod nacisku w sprawie Polaków na Litwie?
Być może premier miał na myśli coś takiego: „spokojnie.., z głupim trzeba po dobremu i ostrożnie, trzeba poczekać aż zmądrzeje”, ale na końcu pojawia się zasadnicze i ważne zdanie premiera:
„Żeby nie było żadnego niemądrego pomysłu na retorsje czy zbyt ostre reakcje, bo my wobec Litwy powinniśmy być wyrozumiali. Oczywiście wszystko ma swoje granice, kiedy w mojej ocenie naruszano polskie interesy, kiedy utrudniano, a nie ułatwiano w Możejkach pracę rafinerii orlenowskiej, stawialiśmy sprawę bardzo twardo.”

Proszę zwrócić uwagę: „kiedy naruszano polskie interesy”! Działania władz litewskich wobec Polaków na Litwie nie są naruszaniem polskich interesów. Co być może jest logiczne, choć bardzo przykre i moralnie nie do przyjęcia.
Proszę zwrócić też uwagę, że gdy polski premier komentuje konflikt polsko-litewski na Litwie, to odnosi się tylko to do Litwinów. Nie pamiętam (chciałbym się mylić), żeby Polacy usłyszeli słowa wsparcia, solidarności, pokrzepienia, wyrozumiałości, zrozumienia, rady czy zapewnienia. Jedyne czego Polacy mogą być pewni to to, że premier prędzej rozumie Litwinów niż Polaków.

Polski premier jest premierem Polaków: ale uwaga - obywateli polskich, a nie Polaków obywateli litewskich czy innych - logiczne. Jeśli więc obywatele polscy będą mieli problem na Litwie, to premier nie będzie cierpliwy, wyrozumiały i miękki, a skoro to dotyczy Polaków ale obywateli litewskich, którzy z własnego wyboru są Polakami, to przecież mogli wybrać inaczej i teraz nie narzekać.
Sprawa Polaków na Litwie nie jest sprawą Polski, więc jest wyłącznie sprawą Litwy. Wyłania się smutna „oczywista oczywistość” jak mawiał już cytowany przeze mnie wyżej polityk.

Dawno temu nie zastanawiałem się nad tym czy za plecami Polaków na Litwie stoi polski premier, byłem pewien, że tak jest. Dziś coraz częściej widać, że premier stoi nie ZA plecami Polaków, ale plecami DO Polaków na Litwie.
Kiedyś sojuszniczy zachód zdradził Polskę i zostawił ją na pastwę Rosji, dziś Polska zostawia Polaków na Litwie na pastwę Litwy, zresztą jak i w ciągu 20 ubiegłych lat.

Gdy usłyszałam, że przyjeżdżają zrobić kilkuminutowy materiał o stosunkach, tudzież o konflikcie, polsko-litewskim, nie pomyślałam dobrze zarówno o tych którzy wpadli na ten pomysł, ani też o tych którzy przyjechali go zrealizować. Nie wróżyłam też najlepiej powstającemu materiałowi. Widziałam już bowiem oczyma wyobraźni, obrazki uciemiężonych Polaków na Wileńszczyźnie oraz widzów przed telewizorami w Polsce, raz wzruszonych, bo "nasze Kresy, stracone...", raz zdenerwowanych i poirytowanych "naszych rodaków, Polaków tak szykanować", raz współczujących "biedni nasi Polacy na tej Litwie". Ale zanim zweryfikuję moje domysły, sięgnijmy do źródła:

http://www.tvn24.pl/-1,1708156,0,1,litwinow-niepokoja-proby-podzegania-d...

Subiektywny rozbiór materiału:

Mam omamy słuchowe, czy na początku słyszę "ELszyszki"...?

Gdyby Pan Redaktor wykazał się większą rzetelnością, pewnie dowiedziałby się, że poprzednia ustawa o mniejszościach narodowych, zezwalająca na używanie podwójnych, litewskich i polskich, nazw w miejscowościach zamieszkiwanych przez mniejszość polską, wygasła 1 stycznia 2010 roku, a nowa nie została przyjęta. Wiedząc to, pewnie nie powiedziałby: "Do tej pory nikt nie robił problemu z podwójnego nazewnictwa tutejszych ulic, o tyle, od ostatnich kilku tygodni o niczym innym się nie mówi".

Zastanawia mnie kim jest postać, od której pochodzi słynna tabliczka w Ejszyszkach. Litewski Vytautas, wersja polska o którą walczymy: Witautas, czyli kto? Czy to czasem nie Witold, Wielki Książe Litewski, syn Kiejstuta i Biruty, byłej kapłanki Praurimy z Połągi, brat stryjeczny Władysława Jagiełły. Jeśli tak, to chciałabym zrozumieć dlaczego na tabliczce nie widniał Witold tylko Witautas.

Dalej, nie rozumiem zupełnie o czym mówi, mieszkanka Ejszyszek, Justyna. I nie dam się zbyć twierdzeniem, że nie jestem stąd, więc dlatego nie rozumiem.

Jeszcze tydzień temu grzmiałabym w odpowiedzi na taki dialog:
M.Osiecimski: "Show w Ejszyszkach to jednak tylko odprysk szerszego problemu jakim są ostatnio stosunki Polaków i Litwinów".
J.Narkiewicz: "Wykazują się bardzo dużą agresją tutaj na Litwie, w stosunku do mniejszości narodowych, a w szczególności do nas Polaków".
Niecały jednak tydzień temu coś się zmieniło, zwłaszcza w kwestii "agresji". Zostałam zdyskryminowana, obrażona i zbesztana. W sumie mój szok spowodowny zaistaniałą sytuacją nie pozwolił mi odpowiednio szybko zareagować. Popołudnie, siedzę na ławce na Dworcu Zachodnim w Warszawie, czytam książkę, opublikowaną w ten sposób, że po lewej stronie jest wersja litewska a po prawej polska. "Litwinka czy Polka?" - słyszę po litewsku od chłopaka, który przysiadł do mnie. Odpowiadam, że Polka. "To jak w końcu Litwinka czy Polka, zdecyduj się!" - nie wiedzieć czemu krzyczy na mnie, teraz już po polsku. Minę mam pewnie przedziwną, trwam w zadziwieniu. "Cholerni separatyści" - kończy wrzeszcząc prawie. I już wiem, że też jestem na tej wojnie, że nie można pozostać neutralnym obserwatorem. Z rodzimą i właściwą mi energią wrzeszczę tym razem ja na niego, piekną składanką kulturalnych, a jakże!, inwektyw.

Głos ludu na ulicach Wilna. Wypowiada się Leon, "Te Polacy tutaj, chcą wydzielić, pokazać to swoje ja, że my jesteśmy Polakami są właśnie nie lojalni, moim zdaniem, wobec Litwy". Widać, że Polacy na Litwie sami nie są zgodni i jednomyślni w postrzeganiu co i jak robić należy w imię podtrzymywania polskości i postrzegania konieczności walki czy też środków stosowanych dla obrony swej tożsamości. Wypowiedź Pana Romasa, przyrównująca m.in. sytuację i strukturę społeczności Szczecina i Solecznik jest tak absurdalna i oderwana od fundamentalnych praw mniejszości narodowych, zapisanych w prawie międzynardowym i stosowanych już dawno w cywilizacji europejskiej, że szkoda nawet komentować.

"Wśród Polaków z Wilnoteki DOMINUJE przekonanie, że takie (w materiale stwierdzenie występuje zaraz po wypowiedziach Pana Leona i Romasa, więc to pewnie do nich się odnosi) myślenie jest dowodem kompleksu kultury litewskiej a litewska tożsamość narodowa buduje się tutaj w dużej mierze w opozycji do Polski". Dobrze, że użyto słowa "dominuje", bo ja się z tym twierdzeniem nie zgadzam.

Obiema rękami podpisuję się pod stwierdzeniem dotyczącym Litwinów bawiących się na święcie Rossy: "W podwileńskich Kierniawach nie widzieliśmy zakompleksionych ludzi, lecz młodych i otwartych na świat, dumnych ze swej kultury". Z bólem stwierdzam, że moje prawie roczne obserwacje prowadzone tutaj pozwalają stwierdzić, że to młodzi Litwini są bardziej otwarci na świat, bardziej dumni zwe swej kultury i dużo rzadziej spotyka się objawy jakiegoś zakompleksienia. To byle jak prowadzona promocja Polski, to promocja Polski jaką pamiętamy sprzed lat, a Polska już się zmieniła i ona naprawdę może być atrakcyjna dla młodych ludzi.

Z materiału o dziwo, płynie wniosek: "Polak to chrześcijanin, świętuje Boże Ciało. Litwin poganin, obchodzo święto Jana". Bo przecież musi być opozycyjnie.

Na koniec komentarze pod materiałem na stronie tvn24: Aro pisze "a co mnie obchodzi Litwa, weźcie się wreszcie za Rydzyka obrażającego Polskę", lolek podobnie: "Mnie też to nieinteresuje. PIS rozpoczą to dziadostwo to niech się sam tym martwi. Kto wie czy toruński tatuś w tym rączek niemaczał". Wpisy zostały usunięto popołudniu. Pojawiły się nowe: Bachtiara "Litwini zachowują sie jakby to oni byli mocarstwem a polacy ich współ obywatele najwiekszym wrogiem.Czy Litwa jest demokratycznym krajem? Skoro narzuca swoim obywatelom jak maja mówić ,jak pisać swoje nazwiska/wreszcie zespołt muzyczne nawołują do spalenia wyrzynania wyganiania.Najlepsze ze o to wszystko obwiniaja POLSKE to trzeba mieć tupet.Mocarstwo Litwa no jest super." oraz ngt: "Właśnie, bo to przecież Polska mocarstwem jest!". Bo przecież Polacy w Macierzy się interesują...

Cały materiał ma wydźwięk lokalnego sporu, kłócących się o kawałek miedzy. Nie wyszło tragicznie, wyszło rozrywkowo. A problem jest. W odstępach czasu przynajmniej miesięcznych, kupowałam bilet na autobus do Warszawy, z tej samej firmy, u tej samej Pani. Sprawę najpierw załatwiałam po polsku, potem po rosyjsku i dzisiaj po angielsku. Zauważyłam różnicę. To tak jakbym najpierw odbierała darmowy obiad w stołówce czy paczę dla ubogich i wyglądała jak przepity żul, za przeproszeniem, potem jakbym robiła zakupy w warzywniaku, uprzejmie, ale bez nadmiernego zaangażowania, ja sprzedaję, ty kupujesz, i na końcu jakbym kupowała luksusowy samochód i dorzuciła jeszcze napiwek za dobrą obsługę. Spróbuję jeszcze załatwić sprawę po litewsku.

Czego potrzeba by rozwiązać problem? Dobre pytanie! Prócz zmian na pozomie władzy i polityki, potrzeba także zdrowego dystansu do samych siebie. Czegoś co my młodzi, chyba już mamy, niepopularnego, postrzegania siebie bardziej jako Ludzi, mniej jako Polaków. Tożsamość, samoświadomość i szczęście, o które tak naprawdę chyba w życiu chodzi, nie musi rodzić się i umierać pod sztandarem polskości.

Zapraszam na mój blog: http://lifeinvilnius.blogspot.com/

Podwileńska wieś Suderwa liczy 448 mieszkańców. Suderwska Szkoła Podstawowa liczy 19 nauczycieli i 97 uczniów, skupionych w 11 oddziałach. Jest to szkoła z polskim językiem wykładowym. Funkcję dyrektora pełni Teresa Młyńska. Obecny nowy budynek szkoły został oddany do użytku w 2003r., dzięki wsparciu finansowemu uchwalonemu przez Senat Polski i Zarząd Krajowy Stowarzyszenia ,,Wspólnota Polska”. Zapraszam na film:

http://www.youtube.com/watch?v=3ilRE7Fgr7A&feature=player_embedded

Rozmowy tym razem toczyły się na Litwie (kilkanaście dni temu do USA udał się Sekmokas) i dotyczyły nie tylko wydobycia litewskiego gazu (to perspektywa co najwyżej średnioterminowa), ale przede wszystkim dostaw z USA. Aby możliwa była realizacja obydwu przedsięwzięć, Litwini muszą wybudować w Kłajpedzie terminal, który byłby technologicznie zdolny do przyjmowania gazu łupkowego. Jest to inwestycja tak znaczna, że państwo litewskie, nawet przy wsparciu prywatnych inwestorów, nie byłoby w stanie jej zrealizować. Potrzebne są więc technologia i doświadczenie, które posiadają firmy z USA. Jak zwykle w takich przypadkach, w sprawę zaangażował się rząd amerykański, chętnie łączący projekty biznesowe ze wzmacnianiem swej obecności w ważnych dla niego rejonach świata.

Litwini zdają sobie sprawę z tego, że terminal to dla nich jedyna realna (biorąc pod uwagę koszty) szansa na choćby częściowe uniezależnienie się od dostaw rosyjskich. Jeśli okaże się, że Amerykanie wyrażą zgodę na tak niską cenę gazu, by w połączeniu z kosztami transportu nie przekraczała ona cen Gazpromu, cała inwestycja będzie wielkim sukcesem Wilna. Taki scenariusz nie jest niemożliwy lub szalenie trudny do realizacji, ponieważ Litwini płacą jedną z najwyższych stawek w Europie za gaz z Rosji.

Terminal ma powstać w 2014 roku. Do tego czasu wiele może się jednak zmienić w energetycznym układzie sił. Dużo do powiedzenia ma Polska, która stara się rozbudować system interkonektorów gazowych i intensywnie poszukuje inwestorów, którzy chcieliby podzielić się z nią technologią wydobycia łupków i eksploatowania znacznych pokładów gazu w Polsce. Jeśli się to uda, możliwość zwiększenia bezpieczeństwa energetycznego Litwy będzie kusząca - zwiąże wszak Wilno z Warszawą bardziej niż jakiekolwiek deklaracje polityczne. Ma to znaczenie szczególnie teraz, gdy napięcie w stosunkach dwustronnych wciąż utrzymuje się na wysokim poziomie.

Ważna jest także reakcja Gazpromu. Jeśli jego szefowie w porę przyznają, że wysokie ceny gazu dla Litwy mogą doprowadzić do utraty tego rynku zbytu i osłabienia wpływów Rosji w regionie, być może obniży cenę surowca. Wydaje się mało prawdopodobne, by odwiodło to rząd litewski od robienia interesów z Amerykanami. Będzie to wtedy podwójny sukces, który wyjdzie Litwinom na dobre bardziej niż można by się spodziewać. Polska zaś nie powinna się tak spieszyć z wydawaniem koncesji eksploatacyjnych i oddawaniem złóż firmom zagranicznym. Dla Warszawy priorytetem powinno być pozyskanie technologii i kapitałów, bo nasi lokalni gracze z pewnością poradzą sobie z resztą sami. Zamiast stawiać się w roli, jaka przypadła w udziale wielu państwom południowoamerykańskim i afrykańskim, powinniśmy wykorzystać łupki jako podstawę swej niezależności energetycznej, a nie jako gazową odskocznię od Moskwy wprost w objęcia Waszyngtonu. Tylko w takim wypadku będziemy mogli stać się atrakcyjnym partnerem w dziedzinie energetyki dla naszych sąsiadów.

Republika Zarzecza to jedno z najbardziej niezwykłych miejsc w Wilnie. Państwo w państwie rządzone przez artystów

Najstarsza dzielnica Wilna, przez lata zapomniana i obracająca się w ruinę, odzyskała nowe życie. Administracyjnie należy do Starego Miasta, ale tworzy odrębną enklawę, oddzieloną malowniczo wijącą się rzeką Wilejką. Stąd nazwa Užupio – Zarzecze.

Wilejka to niewielka rzeczka, ale jej nurt rwie jak górski potok

Niskie czynsze i bliskość Akademii Sztuk Pięknych sprawiły, że zaczęli się tu osiedlać artyści. Stworzyli własną społeczność, która w prima aprilis 1997 roku samozwańczo proklamowała Užupio Republię – Republikę Zarzecza. Przy głównym moście stoi tablica informująca w kilku językach, że przybysz znajduje się na jej terenie. Uzupełniają ją odrębne znaki drogowe, m.in. z portretem Mony Lisy.

Naprzeciw, nad brzegiem Wilejki – rzeki niewielkiej, ale o rwącym nurcie jak górski potok, siedzi w niszy muru pomazanego kolorowym graffiti „dziewczyna z Zarzecza”, czyli syrenka z brązu. Nie musi czarować i zwodzić, by przyciągnąć zwiedzających. Już na moście czuje się, że trafiliśmy do niezwykłego zakątka. Balustrady obwieszone są metalowymi kłódkami niczym gronami. To dowody miłości z wygrawerowanymi imionami zakochanych par i datami, kiedy się poznali. Mają zaświadczać, że ich miłość jest wieczna. Niektóre już zardzewiały. Ale romantycznych par to nie zraża i kłódek co roku przybywa na wszystkich mostach prowadzących na Zarzecze: Bernardyńskim, Fluxus, Užupio i Popławskim.

Pies ma prawo być psem

Republika ma swoją konstytucję, flagę w czterech kolorach, symbolizującą pory roku, hymn, ambasadorów, a nawet prezydenta. Jest nim Romas Lileikis, reżyser i kompozytor, inicjator społeczno-artystycznej utopii na Zarzeczu.

Konstytucja składa się z 38 punktów spisanych w różnych językach (także po polsku) na lustrach zawieszonych na ścianie tzw. inkubatora sztuki z pracowniami i galeriami artystów przy ulicy Užupio 2/11. Czytam: „Człowiek ma prawo być niepowtarzalny”, „Człowiek ma prawo kochać”, „Człowiek ma prawo umrzeć, lecz nie jest to obowiązkowe”, „Człowiek ma prawo się mylić”, „Pies ma prawo być psem”, „Kot nie musi kochać swego pana, ale w trudnej chwili powinien mu pomóc”, „Człowiek ma prawo być szczęśliwy”, „Człowiek ma prawo być nieszczęśliwy”, „Człowiek może dzielić się tym, co ma”, „Człowiek nie może dzielić się tym, czego nie ma”. Na koniec dorzucono jeszcze trzy wezwania: nie zwyciężaj, nie broń się, nie poddawaj się. Obok konstytucji znak otwartej dłoni symbolizuje otwartość tej dzielnicy.

Kiedyś na Zarzeczu mieszkali głównie rzemieślnicy: tkacze i młynarze. Pierwsi właściciele młynów otrzymali zezwolenie na ich założenie od Zygmunta Starego w XVI wieku. Północną część zajmowali popi z bractwa Świętego Ducha. W XIX wieku sprowadzili się tu niżsi rangą urzędnicy. W czasach sowieckich była to dzielnica lumpów. Dziś po ulicach Zarzecza chodzi się bezpiecznie nawet o zmroku. Dzielnica stała się modna, ostatnio już nie tylko wśród artystów, ale także zamożnych wilnian. Czynsze rosną. Sporo domów odremontowano, ale pozostały też jeszcze malowniczo odrapane zaułki.

Świat leży między ludźmi

Republice patronuje Anioł Zarzecza. Jego rzeźba, dzieło Romasa Vilciauskasa, stoi na centralnym placyku. Anioł na wysokiej kolumnie dmie w trąbkę ponad dachami.

Główną ulicę Zarzeczną i sąsiednie dekorują oryginalne szyldy kafejek sklepów, pracowni, warsztatów ceramicznych, galerii. Obiad można zjeść w restauracji Užupio Cavine, gdzie spotyka się rząd republiki, albo w pizzerii, pod okiem Anioła z brązu. Przy dobrej pogodzie Zarzecze zamienia się w otwarty malarski plener, ożywa spotkaniami i happeningami. Ale nawet w deszczu dzielnica litewskiej bohemy nie traci niepowtarzalnego magicznego klimatu. Pada właśnie, a nad głową powiewają banery z cytatami niemieckich poetów i filozofów. „Świat leży między ludźmi” – przypomina jeden z nich słowami Hanny Arendt.

Przy Młynowej ciągną się mury dawnego klasztoru Bernardynek, który z czasem przeszedł w ręce bractwa Świętego Ducha. Potem braci wysiedlono i przerobiono klasztor na mieszkania. W latach 30. w jednym z nich mieszkał Konstanty Ildefons Gałczyński. Parę kroków dalej otwiera się panoramiczny widok na drugą stronę rzeki z kościołem bernardyńskim i niewielkim kościołem św. Anny z czerwonej cegły – perłą gotyku w barokowym Wilnie. Podobno Bonaparte na jego widok powiedział, że przeniósłby ten strzelisty kościół do Paryża we własnych dłoniach.

Wracając na ulicę Zarzeczną, wychodzę prosto na bramę, zza której wynurza się kościółek św. Bartłomieja należący do społeczności białoruskiej. A za nim odkrywam kolejną rozległą panoramę na południowo-wschodnią część miasta.

Zarzecze jest także doskonałym punktem wypadowym do dalszych wycieczek. Można stąd – przez las Belmontu, w którym spotykali się filomaci i filareci – dotrzeć do jaru Pučkoriari. Albo do przedmieść Markucia, gdzie w drewnianym domu na wzgórzu znajduje się muzeum wielkiego romantyka Aleksandra Puszkina.

Republikę Zarzecza warto odwiedzić w czasie któregoś z jej świąt. Największe z nich to Dzień Niepodległości, obchodzony 1 kwietnia. Tego dnia wejść do artystycznej dzielnicy można po „kontroli paszportów” na moście i wbiciu granicznej pieczątki. Potem można do woli szaleć na ulicznych imprezach i happeningach. 7 maja – w Dzień Muzyki Ulicznej – Zarzeczem i całym miastem włada muzyka. Każdy może dołączyć do koncertujących pod gołym niebem grajków i śpiewaków.

Kto choć raz trafił na wileński Montmartre, tęskni, żeby tam wrócić.

Rzeczpospolita
http://www.rp.pl/artykul/9135,671609_Nie_zwyciezaj__nie_bron_sie_i_nie_p...