Własne

Od ponad 20 lat (dokładnie od 1995 r.) 23 kwietnia obchodzony jest Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich. Święto Książki, która z jednej strony jest coraz rzadziej czytana, z drugiej zaś - podobnie, jak przed laty - staje się towarem luksusowym: coraz wyższe ceny, coraz niższe nakłady (poza bestsellerami, oczywiście). W epoce księgarni internetowych i sprzedaży wysyłkowej raczej nie ma problemu ze zdobyciem tego lub innego tytułu, natomiast ze sprzedażą bywa różnie. Na Litwie wyrosła już całe generacja ludzi, którzy tylko z opowieści znają czasy, gdy Książka była towarem deficytowym, pewne wydania były do "dostania" tylko "spod lady", inne - w ogóle nie do kupienia, a gdy na półkach pojawiało się coś wyjątkowego - do księgarni ustawiała się kolejka, chociaż było wiadomo, że publikacje są cenzurowane. Dla tego pokolenia nazwisko pani ALICJI KLIMASZEWSKIEJ kojarzy się tylko ze Społecznym Komitetem Opieki nad Starą Rossą i sprzątaniem tegoż cmentarza lub ustawianiem na nim zniczy. Natomiast nieco starsi wilnianie pamiętają ją jeszcze jako kierowniczkę jedynej w Wilnie polskiej księgarni "Przyjaźń" ("Draugystė-Дружба-Przyjaźń"), dzięki której polskie słowo drukowane docierało nie tylko do polskich domów. Z okazji Święta Książki poprosiliśmy Panię Alicję o garść wspomnień z tamtych czasów.

Nadchodzą najważniejsze dla chrześcijan Święta Zmartwychwstania Pana Boga. Przygotowujemy się do nich przede wszystkim duchowo, wspominając ostatnią wieczerzę, przeżywając mękę Chrystusa, Jego niewyobrażalne cierpienia na krzyżu, wreszcie śmierć i radosne zmartwychwstanie – „triumf życia, które nie umiera”. Niemniej, okres poprzedzający Święto Wielkiej Nocy to również czas rozlicznych domowych obowiązków i pracy, której finałem będzie uroczyste śniadanie w Wielką Niedzielę. I właśnie przygotowania do Świąt skłaniają do refleksji, jak wyglądały wielkanocne zwyczaje na historycznych ziemiach Wielkiego Księstwa Litewskiego (WKL). Przyjrzyjmy się więc pokrótce, jak świętowano w XIX stuleciu i w pierwszej poł. XX w., wykorzystując do tego garść relacji i wspomnień.

Już liczymy ostatnie godziny do Dali, przepraszam - Gali Finałowej, a więc najwyższy czas ujawnić nagrody, czekające na zwycięzców Kabaretonu StuDnia 2016! Przypomnę, że już jutro, 10 marca o 17.00 na starcie (a dokładniej - na scenie DKP w Wilnie) stanie 6 szkół Wilna i Wileńszczyzny, które zgłosiły swój udział w kategorii Studniówka oraz 5 drużyn w nowej kategorii Open. Grand Prix Kabaretonu zdobędzie Najlepszy Tego Wieczoru - o tę nagrodę walczy wszystkich 11 uczestników. Dalej rywalizacja będzie oceniana w ramach kategorii, czyli Nagroda Główna, Nagrody I i II Stopnia w kategorii Studniówka i w Open. Tytuł Najweselszej Szkoły Wileńszczyzny automatycznie zdobywa szkoła najwyżej ocenionej drużyny szkolnej!

6 marca 90 lat skończył Andrzej Wajda - jeden z najwybitniejszych i najbardziej na świecie rozpoznawalnych – oprócz Romana Polańskiego i Krzysztofa Kieślowskiego – polskich reżyserów. Stworzył takie filmowe dzieła jak "Kanał", "Popiół i diament", "Ziemia Obiecana", "Człowiek z marmuru", "Człowiek z żelaza", "Pan Tadeusz", "Wałęsa. Człowiek z nadziei". Był czterokrotnie nominowany do Oscara w kategorii "Najlepszy film nieanglojęzyczny". Statuetkę otrzymał przed szesnastu laty za osiągnięcia życia i wkład w rozwój światowej kinematografii. Nagradzany był także weneckim Złotym Lwem, Złotym Niedźwiedziem w Berlinie oraz Złotą i Srebrną Palmą w Cannes. Urodziny Wajdy obchodzone są w Polsce hucznie. Towarzyszy im seria koncertów, wystaw i wydarzeń artystycznych. W dniu jubileuszu w krakowskim Centrum Kongresowym odbył się koncert symfoniczny muzyki z filmów reżysera. Oczywiście z udziałem Andrzeja Wajdy, któremu wypełniona po brzegi widownia odśpiewała gromkie "Sto lat".

Przedmiotem niniejszych uwag jest nazwa geograficzna Druskienniki/Druskieniki, która budzi pewne wątpliwości normatywne w zakresie pisowni.

Dziękujemy i gratulujemy wszystkim, którzy podobnie jak my uważają, że tylko dobre poczucie humoru uratuje Wileńszczyznę! A przede wszystkim tym, co to nie ulegli pokusie "wileńskiej skromności" lub też zwykłego lenistwa i postanowili wystartować w kabaretonie. Wiadomo, było różnie, komuś udało się lepiej, komuś gorzej, ale doceniamy wysiłek włożony w adaptację przedstawień studniówkowych do wymagań naszego wspólnego święta. Jeszcze niżej chylimy czoła przed "pionierami", którzy podjęli wyzwanie kategorii Open - i jesteśmy z nich naprawdę dumni! W sumie otrzymaliśmy 7 zgłoszeń do kategorii Studniówka i 5 zgłoszeń do Open. Zgodnie z regulaminem w finale miało wystąpić po 5 uczestników, więc wśród Studniówek musieliśmy dokonać preselekcji na podstawie nadesłanych nagrań. Dokonaliśmy - wszystkich zobaczymy na scenie DKP! Czy to oznacza, że wszyscy byli aż tak dobrzy?

Pamiątkowy zapis w kamieniu ma być mocny i przetrwać dziesiątki lat. Wiemy jednak, że tak nie jest. Niszczenie pamiątek nie stanowi problemu dla tych, którzy chcą to zrobić. Mimo wszystko wmurowywanie tablic wciąż jest popularną formą upamiętniania osób, wydarzeń, miejsc. Praktyka ta związana jest z ceremoniami - często cyklicznymi - oddawania czci, składania hołdu, świętowania rocznic. Litewskich tablic pamiątkowych jest obecnie w Wilnie bez liku. Rozmawialiśmy o tym podczas październikowej debaty Polskiego Klubu Dyskusyjnego w DKP. Wspominałem wówczas, że polski dorobek kulturalny Wilna utrwalony jest przez zaledwie około 10 płyt. Dzisiaj chciałbym przybliżyć zagadnienie powstawania tego typu śladów ludzkiej działalności i umieszczania ich na elewacjach wileńskich domów w okresie międzywojennym. Opis tablic oraz okoliczności ich wmurowania zostały przedstawione z zachowaniem porządku chronologicznego, a tekst uzupełniono fotografiami.

W XXI wieku człowiek często zadaje sobie pytanie, dlaczego jego życie nie jest tak pełne natchnień i inspirujące jak by chciał? Dlaczego też nie czuje satysfakcji ze swoich działań? Możliwe... że po prostu za mało robi? Przewodnicząca ZHPnL Sabina Maksimovič przekonuje, że wiele jednak można ze sobą pogodzić. 9 maja 2015 roku dh. Sabina stała się najmłodszą przewodniczącą w historii ZHPnL, a przy tym jest pierwszą kobietą, która pełni tak wysoką i odpowiedzialną funkcję. Sabina jest osobą wartą podziwu, bo oprócz swojej aktywnej działalności jako Przewodnicząca, pełni funkcję drużynowej 10 WDW „Silva”, a przy tym obecnie mieszka w Warszawie i studiuje tam medycynę i jest starostą grupy na studiach. Wybiera działania, które wymagają zaangażowania i czasu. Jak dh. Sabina radzi sobie z obowiązkami każdego dnia i nie traci chęci do pracy? Skąd czerpie motywację i co jej dodaje sił, by iść dalej? O wartościach, celach i marzeniach z dh. Sabina Maksimovič rozmawiała dh. Karolina Volotko.

Święta Bożego Narodzenia w 1943 roku były już nieco inne, niż poprzednie wojenne. Piąta wigilia okupacyjna napawała mieszkańców Ziemi Wileńskiej nadzieją, że już niebawem hitlerowska okupacja dobiegnie końca. Dla większości Polaków z Kresów północno-wschodnich było jasne - Niemcy wojnę przegrają. Tylko... co dalej? Otuchy dodawał też fakt, iż we wsiach i zaściankach Wileńszczyzny licznie pojawili się w te Święta - po raz pierwszy od pięciu lat - chłopcy z orłami na rogatywkach. Żołnierze Armii Krajowej.