W obiektywie

Na kilka dni przed Wszystkimi Świętymi i Dniem Zadusznym ożywają cmentarze. Każdy z nas udaje się wyczyścić nagrobki swoich najbliższych. Zgarnąć pożółkłe liście, zwiędłe kwiaty, zeschłą trawę. Zapalić znicz.

Napięcie między Polską a Litwą wciąż narasta. Litewscy Polacy stają się kartą przetargową w tym sporze i to na nich skupiają się emocje sporu. W ciągu 20 lat Litwa mamiła stronę polską obietnicami (kwestia nazwisk za chwilę, problem ziemi już zaraz, szkoły są najważniejsze itd.), a Polska bardzo chętnie dawała się mamić. Nic nadzwyczajnego, że litewskie apetyty wciąż rosły. Po cóż się teraz dziwić zdziwieniem Litwinów obecnym i raptownym (według nich) zniecierpliwieniem strony polskiej.

W wypadku autokarowym, do którego doszło w okolicach Mariampola (lit. Marijampolė) na Litwie, kilka kilometrów za granicą polsko-litewską, ucierpiało 5 osób. Wszystkie, po udzieleniu im niezbędnej pomocy medycznej, na własne życzenie opuściły szpital. Dwoje poszkodowanych obywateli Polski, w tym mężczyzna, który ucierpiał najbardziej i ma pęknięty kręg szyjny, wrócili do Polski. Autokarem relacji Warszawa-Wilno podróżowało 14 osób i 2 kierowców.

Ciepło, rodzinnie i w niezwykle przyjaznej atmosferze przebiegał w Wilnie koncert charytatywny Ryszarda Rynkowskiego. Sala widowiskowa w Domu Kultury Polskiej z trudem pomieściła wszystkich fanów piosenkarza. Podczas koncertu zabrzmiały utwory, których tematem były nieprzemijające wartości – miłość, pamięć, rodzina.

Do grudnia bieżącego roku na zamku w Trokach można zwiedzać wystawę numizmatyczną "Monety z okresu bitwy grunwaldzkiej". Ekspozycja została przygotowana przez muzealników z Polski i Litwy z okazji 600. rocznicy bitwy pod Grunwaldem. Zgromadzono prawie 2 tysiące eksponatów.

Niedawne uroczystości i konferencja z okazji 90. rocznicy "podpisania i złamania umowy suwalskiej", bo pod takim szyldem określone litewskie środowiska zaczynają mówić o akcji generała Żeligowskiego (by nie wspominać nawet jego nazwiska), były tak symptomatyczne, że postanowiliśmy poświęcić im więcej uwagi niżby wypadało. Gwoli ścisłości należy przyznać, że na Litwie ta marginalna w istocie impreza nie odbiła się szerszym echem. To jednak nie oznacza, że głoszone na niej poglądy są obce współczesnym Litwinom. Nic bardziej mylnego, dlatego proponujemy przyjrzeć się głównym aktorom tego widowiska (i autorom scenariusza). Wielu być może pozwoli to lepiej zrozumieć absurdalną żywotność litewskiej niechęci do Polski i Polaków, i wynikające z niej zagrożenia. Główną personą pierwszego odcinka tej "trylogii" pod hasłem "Pamięć grabieży Wilna" będzie Mała Litewska Bohaterka, niczym Grażyna XXI wieku. Już wkrótce zaprosimy na spotkanie z patriarchą.

"Presja strony polskiej w kwestii pisowni nazwisk na Litwie szkodzi sprawie" – niedawno ogłosił doradca prezydent Litwy ds. polityki zagranicznej Darius Semaška. Takie stwierdzenia wywołują tylko uśmiech politowania. W 1994 roku Litwa jakoś bez oporu samodzielnie i z dużym zaangażowaniem podpisała Traktat o przyjaznych stosunkach i dobrosąsiedzkiej współpracy, w którym podjęła się uregulowania spornych kwestii dotyczących polskiej mniejszości narodowej, w tym też kwestii pisowni nazwisk. Następnie przez ponad 15 lat mamiła czczymi obietnicami i swoich obywateli, i przyjaciół z Polski. Każde polsko-litewskie spotkanie na wyższym szczeblu kończyło się zapewnieniem strony litewskiej, że problem "za chwilę zostanie rozwiązany". I został rozwiązany, a jakże.

W rejonie wileńskim odbyło się piętnaste już Święto Plonów. Od dziesięciu lat organizuje je starostwo rzeszańskie przy letniej rezydencji marszałka Józefa Piłsudskiego w Pikieliszkach. Co roku w dożynkach bierze udział wielu rolników, którzy wspólnie dziękują za plony i bawią się na tradycyjnej zabawie ludowej. Na jubileuszowych dożynkach swoje stoiska prezentowały 23 starostwa z całego rejonu wileńskiego.

W Wilnie w kościele ojców Franciszkanów odbył się spektakl "Spowiedź" przygotowany przez Polską Akademię Teatru Niezależnego na Litwie. Przed występem u franciszkanów sztukę wystawiano w Solecznikach i Ejszyszkach, debiut zaś był w Polsce.