Pierwsza powojenna szkoła polska w Wilnie - Szkoła Średnia nr 5, obecnie nosząca imię Joachima Lelewela - w piątek, 18 października, zaprosiła na uroczystość z okazji 80-lecia powstania placówki. 14 października 1944 r., w 171 rocznicę powołania Komisji Edukacji Narodowej, Jadwiga Turkowska zwołała pierwszą radę pedagogiczną V Gimnazjum Żeńskiego przy ul. Ostrobramskiej. Ta data jest uważana za dzień odrodzenia szkolnictwa polskiego, dzień powstania szkoły. Zasługi szkoły dla społeczności polskiej Wilna są nieocenione. Pierwsza polska szkoła w powojennym Wilnie była kuźnią wytrzebionej przez reżim sowiecki i masowe wysiedlenia polskiej inteligencji. Absolwenci tej szkoły powołali do życia m.in. Zespół Pieśni i Tańca „Wilia”, zasilili polskie zespoły teatralne oraz redakcję jedynej polskiej gazety „Czerwony Sztandar”, obecnie „Kurier Wileński”. Rodowód szkoły sięga jednak swoimi korzeniami dużo głębiej, bo aż do roku 1915, kiedy niemieckie władze okupacyjne pozwoliły na otwarcie pierwszych szkół polskich. Powstały wówczas w Wilnie dwa gimnazja i szkoła średnia. Gimnazjum im. Zygmunta Augusta, w 1939 roku przemianowane na V Szkołę Średnią, dało światu dwóch noblistów - to poeta Czesław Miłosz i fizjolog Andrzej Schally. Po II wojnie światowej „Piątkę” tworzyli nauczyciele przedwojennych gimnazjów, absolwenci Uniwersytetu Stefana Batorego. W 1948 roku szkoła przeniosła się na Piaski na Antokolu. W 1972 roku „Piątka” przeniosła się do nowego budynku przy ul. Antokol 33. Obecnie szkoła - Gimnazjum Inżynieryjne im. Joachima Lelewela mieści się przy ulicy Minties. Szkoła z pionem przedszkolaków liczy blisko 600 uczniów i zatrudnia ponad 70 specjalistów.
Z inicjatywy Ambasady RP w Wilnie we współpracy ze Stowarzyszeniem Nauczycieli Szkół Polskich na Litwie „Macierz Szkolna” oraz Filią Uniwersytetu w Białymstoku w Wilnie w nowej siedzibie polskiej uczelni w poniedziałek, 14 października, zorganizowano obchody Dnia Edukacji Narodowej. W ramach wydarzenia podziękowano nauczycielom szkół polskich Wileńszczyzny za ich trud i wkład w przygotowanie uczniów do pierwszej, po wieloletniej przerwie, matury z języka polskiego. Obchodom towarzyszyła również dyskusja na temat wyzwań edukacyjnych jakie stoją przed polskimi szkołami na Litwie oraz Filią UwB w Wilnie. Przedstawiciele Departamentu Współpracy z Polonią i Polakami za Granicą MSZ, Stowarzyszenia Wspólnota Polska oraz Fundacji Pomoc Polakom na Wschodzie w ramach panelu eksperckiego zaprezentowali możliwe formy współpracy i możliwości pozyskiwania dofinansowania na rzecz edukacji Polaków na Litwie z budżetu Państwa Polskiego.
Wydarzeniu towarzyszyła również wystawa „Polacy na świecie”, która jeszcze przez jakiś czas będzie gościła w murach wileńskiej filii UwB.
W niedzielę, 6 października, przed kościołem pw. św. św. apostołów Piotra i Pawła w Wilnie poświęcono odbudowaną kapliczkę Pana Jezusa. Uroczystość poprzedziła msza św., której przewodniczył biskup koszedarski Jonas Ivanauskas. Wśród koncelebransów był proboszcz parafii pw. św. św. apostołów Piotra i Pawła ks. prałat Wojciech Górlicki. Kapliczka została wyburzona na początku lat 50. podczas rekonstrukcji okolicznych ulic. Jej odbudowę sfinansowała fundacja dobroczynności i wsparcia „Fondas Janukonis”. Wysokość nowej murowanej kapliczki – 8,5 m. W jej dolnej kondygnacji umieszczony został dębowy krucyfiks – krzyż z figurą Chrystusa Ukrzyżowanego, natomiast w kondygnacji górnej – wykonana ze stiuku figura Matki Bożej Bolesnej. Na postumencie w dolnej kondygnacji umieszczono słowa św. Jana Pawła II: „Nie dopuść już nigdy, by bracia w wierze stali się wrogami, podzieleni przez odmienne interesy, język, narodowe sztandary, tradycje i gwałtowne namiętności”. Słowa te wypowiedział podczas swojej pielgrzymki na Litwę, gdy 5 września 1993 r. modlił się na Cmentarzu Antokolskim przy grobach poległych za wolność Litwy 13 stycznia 1991 roku. À propos, plac przed kościołem pw. św. św. apostołów Piotra i Pawła, na którym odbudowana została kapliczka, nosi imię papieża Polaka.
Gimnazjum im. Władysława Syrokomli w Wilnie uczciło jubileusz 70-lecia szkoły. Uroczystości rozpoczęły się mszą św. dziękczynną w stołecznym kościele pw. św. Rafała Archanioła. Modlono się za całą społeczność gimnazjum – za byłych i obecnych nauczycieli, uczniów i rodziców. Wczesnym popołudniem jubileuszowe obchody przeniosły się do Domu Kultury Polskiej w Wilnie. Piękne wystąpienia na scenie przeplatały się ze wspomnieniami, gratulacjami i życzeniami pomyślności na dalsze lata. Przypomnijmy, historia szkoły sięga roku 1954. Wtedy to uzyskała status szkoły średniej i zaczęła funkcjonować jako Szkoła Średnia nr 19 w Wilnie. Od 1989 roku nosi imię Władysława Syrokomli, a od 2016 roku ma status gimnazjum długiego. W tym roku szkolnym do „Syrokomlówki” uczęszcza 836 uczniów, a w ciągu 70 lat jej progi opuściło 4 049 wychowanków.
W piątek, 4 października, w nowej siedzibie Filii Uniwersytetu w Białymstoku w Wilnie odbyła się uroczysta inauguracja nowego roku akademickiego. W przededniu, we czwartek, 3 października, poprzedziła ją msza św. w kościele Zbawiciela na Antokolu. Przypomnijmy, rok akademicki 2024/2025 filia UwB w Wilnie rozpoczęła w nowej siedzibie przy ul. Aguonų 22, gdzie odtąd odbywają się wszystkie zajęcia, pracuje administracja i wykładowcy uczelni. 1 września br. rozpoczęła się również nowa kadencja władz dziekańskich Filii UwB w Wilnie. Funkcje na okres 2024-2028 objęły: dziekan Filii UwB w Wilnie dr hab. Urszula Wróblewska, prof. UwB, prodziekan do spraw studenckick i dydaktyki dr Elżbieta Majewska oraz prodziekan ds. rozwoju i umiędzynarodowienia dr Małgorzata Wenclik. Nowe władze planują kontynuować dotychczasowe działania mające na celu umacnianie pozycji Filii jako prestiżowej jednostki akademickiej w regionie, a także wprowadzać nowe inicjatywy związane z umiędzynarodowieniem oraz rozwojem naukowym. Filia UwB w Wilnie rozpoczęła swoją działalność w 2007 roku. To pierwsza filia uczelni zagranicznej na Litwie i pierwszy zamiejscowy wydział uczelni polskiej poza granicami Polski.
W Domu Kultury w Solecznikach w piątek, 27 września, odbyło się spotkanie z kandydatami do Sejmu, którzy startują w 56. okręgu jednomandatowym Soleczniki-Wilno. Na spotkanie z Władysławem Budko, Eweliną Dobrowolską, Jarosławem Narkiewiczem, Beatą Pietkiewicz, Alicją Ščerbaitė i Eduardasem Vaitkusem przyszło około 70 osób. Dyskutowano o oświacie, o maturze z języka państwowego, obronie kraju, polityce względem Białorusi, problemach rejonu przygranicznego, pomniku żołnierza radzieckiego w Solecznikach. Wybory parlamentarne na Litwie odbędą się 13 października. W Sejmie litewskim zasiada 141 posłów. Posłowie są wybierani na 4-letnią kadencję w głosowaniu tajnym. Tym razem po raz pierwszy kandydaci mają mieć ukończonych 21 lat. Dotychczas cenzus wieku wynosił 25 lat. Posłowie wybierani są w systemie mieszanym: 71 posłów wybieranych jest w okręgach jednomandatowych według ordynacji większościowej, a 70 posłów w jednym okręgu wielomandatowym, według ordynacji proporcjonalnej.
Film „Czerwone Maki” Krzysztofa Łukaszewicza zainaugurował w środę, 25 września, tegoroczny Festiwal Filmu Polskiego, organizatorem którego jest Instytut Polski w Wilnie. W ciągu najbliższych dziesięciu dni, do 6 października, w kinach „Multikino” i „Skalvija” w Wilnie oraz w Centrum Kultury w Solecznikach zostanie zaprezentowanych dziewięć najnowszych polskich produkcji, wszystkie podstawowe gatunki filmowe - kryminały, komedie i filmy historyczne, filmy dla dzieci, dramaty psychologiczne. „Oferta jest szeroka i każdy znajdzie coś, co go zainteresuje” - podkreśla Andrzej Kierulis, koordynator projektów Instytutu Polskiego w Wilnie. Komunikat organizatora Festiwalu przypomina, że „polskie kino cieszy się długą tradycją, a dzieła twórców znad Wisły niezmiennie bawią, wzruszają, czasem uczą, ale zawsze zachwycają tysiące widzów na całym świecie, w tym również na Litwie”. W programie Festiwalu znalazło się m.in. dzieło znanej i lubianej na Litwie reżyserki Kingi Dębskiej „Święto ognia”, a także psychologiczny thriller w reżyserii Jana Holoubka „Doppelgänger. Sobowtór”. Miłośnikom zagadek detektywistycznych polecany jest retro kryminał w reżyserii Sebastiana Buttnego „Święty”. Z kolei osoby, chcące poczuć ducha Młodej Polski, powinny zainteresować się komedią kryminalną w reżyserii Macieja Kawalskiego „Niebezpieczni dżentelmeni”. Podczas Festiwalu Filmu Polskiego zaprezentowane zostaną też dwa polskie filmy cieszące się wyjątkową popularnością podczas tegorocznego festiwalu filmowego „Kino pavasaris” – „Chłopi” i „Zielona granica”. Dzieci i młodzież zapraszani są do obejrzenia filmu w reżyserii Magdaleny Nieć „O psie, który jeździł koleją”.
W polskiej kwaterze w Ponarach upamiętniono w środę, 25 września, ofiary masowych mordów dokonanych podczas II wojny światowej przez oddziały SS i kolaboranckiej policji litewskiej. „O zbrodni katyńskiej wie każdy Polak, a o zbrodni ponarskiej wie bardzo mało osób. Dlatego niezwykle istotne jest, żebyśmy przypominali o tym, co tutaj się wydarzyło, żebyśmy przypominali o kaźni przedwojennych obywateli Rzeczypospolitej Polskiej, o zamordowanych tu Żydach, Polakach, Romach, ale także Litwinach” – powiedział Lech Parell, szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych (UdSKiOR) w rozmowie z dziennikarzami w Ponarach. Podczas II wojny światowej las w Ponarach stał się miejscem masowych mordów. Niemcy, wspomagani przez ochotnicze oddziały litewskie, wymordowali tu ok. 100 tys. ludzi, w tym ok. 60-70 tys. Żydów. Mordowali też Polaków, Litwinów, Romów, Rosjan. Oficjalnie uważa się, że w Ponarach zginęło kilka tysięcy Polaków, Stowarzyszenie Rodzina Ponarska przekonuje, że w rzeczywistości było to ok. 20 tys. „Każdego roku staramy się uczestniczyć w głównych uroczystościach w Ponarach upamiętniających zagładę Żydów (23 września). Zależy nam na tym, żeby Litwini i Żydzi z całego świata uświadomili sobie, że Ponary to nie tylko miejsce Holokaustu, ale też miejsce mordowania Polaków, którzy ginęli tu za swój patriotyzm, miłość do ojczyzny” – podkreśliła prezeska Stowarzyszenia Rodzina Ponarska Maria Wieloch. W środowych uroczystościach mających charakter państwowy, z udziałem żołnierzy Wojska Polskiego, uczestniczyła delegacja UdSKiOR, Stowarzyszenia Rodzina Ponarska oraz przedstawiciele społeczności polskiej na czele ze Związkiem Polaków na Litwie i młodzież szkolna. W kwaterze polskiej została odprawiona msza święta, odbył się Apel Pamięci; złożono też wieńce i zapalono znicze.
Msza św. w języku polskim w kościele pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Rudziszkach w niedzielę, 22 września, zainaugurowała tegoroczne święto plonów w tej miejscowości rejonu trockiego. Była to 21. edycja imprezy dożynkowej organizowanej przez Trocki Oddział Rejonowy Związku Polaków na Litwie.
Po zakończeniu nabożeństwa na placu przy kościele wystąpiły zespoły artystyczne rejonu trockiego, poszczególne koła Związku Polaków na Litwie prezentowały swoje stoiska. Imprezie towarzyszyła wystawa darów jesieni oraz kiermasz dożynkowy.
Oddział Związku Polaków na Litwie m. Wilna z okazji swego 35-lecia zaprosił rodaków na rodzinne święto i koncert plenerowy przy Domu Kultury Polskiej w Wilnie. Każdy mógł tu odnaleźć coś dla siebie - najmłodsi chętnie szaleli na dmuchanych zjeżdżalniach, rozstawionych w auli DKP, młodzież i starsi zebrali się wokół sceny, rozstawionej przed głównym wejściem u zbiegu ulic Kowieńskiej i Nowogródzkiej. Holl DKP stał się miejscem personalnych spotkań "w gronie rodaków", gdzie można było ze znajomymi coś przekąsić lub wychylić. Integrowali się tu także członkowie zespołów, uczestniczących w wielkim zbiorowym koncercie, a zaprezentowali się na nim chyba wszyscy, bez kogo trudno dziś wyobrazić "polskie Wilno": zaczęły dobrze znane zespoły dziecięco-młodzieżowe "Sto Uśmiechów" (Liceum A. Mickiewicza) i "Wilenka" (Gimnazjum W. Syrokomli), potem brawa zbierali "Grzegorzewo", "Melodia" (Nowa Wilejka), "Kapela Wileńska" i "Kapela Świętojańska", "Ojcowizna" oraz "Wilia". Druga połowa koncertu należała już do solistów i wykonawców bardziej nowoczesnych przebojów: na scenie wystąpiły Agnieszka Jankiewicz, Zofia Plisko, "Żelazny wilk" oraz "Folk Vibes", już po zachodzie słońca oklaskiwano Bożenę Krasiłową i Zbigniewa Sinkiewicza. Związek Polaków na Litwie został powołany do życia na I. Zjeździe Stowarzyszenia Społeczno-Kulturalnego Polaków na Litwie w kwietniu 1989 r. Większość uroczystości jubileuszowych w poszczególnych oddziałach terenowych ZPL zorganizowano już wiosną, ale Oddział m. Wilna - jeden z największych, bo w stolicy mieszka prawie połowa z 200 tys. litewskich Polaków - postanowił kontynuować tradycję muzycznych spotkań na przełomie lata i jesieni (np. przed rokiem w tym samym czasie uczcił 700-lecie Wilna). Jednym z najważniejszych osiągnięć stołecznego ZPL w minionym 35-leciu jest wzniesienie (dzięki wsparciu z Macierzy oczywiście) Domu Kultury Polskiej i "rozkręcenie" go na tyle, że ostatnio przyszło dobudować trzecie skrzydło! (WW)
W niedzielę, 15 września, w Solecznikach odbyły się tradycyjne rejonowe dożynki. Uroczyste otwarcie święta poprzedziła msza św. polowa w parku miejskim. Przybyli na imprezę zwiedzali stoiska dożynkowe, mieli też okazję, by nabyć wyroby sztuki ludowej i rękodzieła na okazjonalnym kiermaszu. Organizatorzy – Samorząd Rejonu Solecznickiego i Centrum Kultury Samorządu Rejonu Solecznickiego – zadbali również o warsztaty edukacyjne dla uczestników święta, jak też – o wesołe miasteczko dla najmłodszych i przestrzeń młodzieżową. Podczas rejonowych dożynek ogłoszono laureatów konkursów „Rolnik roku”, „Najładniejsza zagroda miejska i wiejska” oraz „Najładniejsze stoisko i wieniec dożynkowy”. Przebogaty był program koncertowy święta. Zainaugurowali go soleczniccy artyści – Zespół Pieśni i Tańca „Solczanie” oraz orkiestra dęta i zespół taneczny Szkoły Sztuk Pięknych im. Stanisława Moniuszki w Solecznikach. Następnie przed zgromadzoną publicznością z koncertem piosenek z polskich filmów i seriali „Kocham polskie kino” wystąpili wykonawcy z Polski Anna Lasota, Olga Szomańska, Jakub Milewski, Mateusz Ziółko oraz orkiestra kameralna pod kierownictwem Marka Lipskiego. Na scenie parku miejskiego w Solecznikach popisowy koncert dała legenda polskiej piosenki Alicja Majewska, której akompaniował na fortepianie Włodzimierz Korcz. Przed zgromadzonymi uczestnikami święta wystąpili też Vaidas Baumila (Litwa) i zespół „Brathanki” (Polska).
Dożynki rejonu wileńskiego to jedno z największych wydarzeń na Wileńszczyźnie. Przez wile lat święto plonów odbywało się w Pikieliszakach. W tym roku, po raz drugi odbyło się w Skojdziszkach - największej wsi na Litwie. Rejon wileński liczy 23 gminy i wszystkie zaprezentowały się podczas sobotniego święta, 14 września. Dożynki to kiermasz rzemiosła ludowego, jesiennych dóbr i rozmaitych smakołyków, zajęcia i atrakcje dla dzieci. W Skojdziszkach zostali uhonorowani również najlepsi rolnicy rejonu. Bogaty program dożynkowy uświetniły występy zespołów działające w rejonie wileńskim oraz występ Eweliny Szaszenko.
W Wilnie po raz 16. odbywa się Jarmark Narodów. Tradycyjnie prezentowane są tu smaki, kultury i tradycje z całego świata. Wzorem lat poprzednich są też polskie akcenty. W sobotę, 14 września, na stołecznym placu Kudirki wystąpiły: Dziecięco-Młodzieżowy Zespół Tańca „Sto uśmiechów”, Polski Zespół Pieśni i Tańca „Wilia”, Polski Ludowy Zespól Pieśni i Tańca „Wilenka”. W niedzielę, 15 września, od południa przez dwie godziny koncertować będą: Zespół Tańca Ludowego „Hałas”, Zespół Tańca „Kropelki”, Zespół Pieśni i Tańca „Rudomianka”, Zespół Wokalny „Melodia”, Zespół Wokalny „Melodia” oraz Zespół Pieśni i Tańca „Jawor”.
Na cmentarzu w Powiewiórce w rejonie świeńciańskim na Wileńszczyźnie spoczęły w sobotę, 14 września, szczątki Napoleona Ciukszy ps. „Waligóra”, żołnierza AK oddziału Antoniego Burzyńskiego „Kmicica” oraz 5. Wileńskiej Brygady AK, odnalezione i zidentyfikowane przez Instytut Pamięci Narodowej (IPN). Uroczysty pochówek z honorami państwowymi i wojskowymi poprzedziła msza święta w kościele pw. św. Kazimierza w Powiewiórce. W piątek, 13 wrześna, natomiast w Marcińkańcach w rejonie orańskim odbył się pogrzeb nieznanego żołnierza Wojska Polskiego. „Poszukiwanie szczątków Polaków, którzy zostali zamordowani w XX wieku, zginęli z rąk sowieckich, niemieckich, komunistycznych, ukraińskich jest naszym państwowym obowiązkiem. Jest to też nasz ludzki obowiązek odnalezienie tych, którzy do dzisiaj nie mieli swoich grobów i pochowanie ich z honorami" - przypomniał dr hab. Krzysztof Szwagrzyk, zastępca prezesa IPN. Pracownicy Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN od 2016 roku prowadzą działania poszukiwawcze i ekshumacyjne na Wileńszczyźnie. Odnaleziono już szczątki kilkudziesięciu osób, część została zidentyfikowana. „Gdybym miał określić na jakim etapie działań poszukiwawczych jesteśmy, powiedziałbym, że to zdecydowanie początek naszej drogi, początek realizacji państwowego i ludzkiego obowiązku. Czyli tych miejsc jest jeszcze bardzo dużo i prace będą kontynuowane jak długo będzie istniał Instytut Pamięci Narodowej” – zapewnił Szwagrzyk. Zastępca prezesa IPN podkreśla, że w pracach poszukiwawczych bezcennym źródłem, z którego bardzo często się korzysta, jest ludzka pamięć, „często już nie osobista, ale przekazywana z pokolenia na pokolenie”. „To właśnie ludzka pamięć jest dla nas tym podstawowym źródłem wiedzy, gdzie i kogo należy szukać” – powiedział Szwagrzyk.
Z zawodu - stomatolog, z pasji - kolekcjoner Dariusz Żybort najbardziej chyba znany jest na Wileńszczyźnie jako prezes Społecznego Komitetu Opieki nad Starą Rossą. Niedawno wkroczył w drugie półwiecze, a swój jubileusz postanowił uczcić - jak przystało na społecznika - w Domu Kultury Polskiej, organizując prezentację książki i wystawę pod hasłem "Stare Wilno", na której można zobaczyć zgromadzone przez niego przedwojenne pamiątki. Jako że jubilat jest również aktywnym członkiem Polskiego Stowarzyszenia Medycznego na Litwie, książka „Wileńskie tradycje olsztyńskiej chirurgii” zawiera życiorysy lekarzy, którzy pochodzili z Wileńszczyzny, ale po wojnie los ich rzucił na Warmię i Mazury. Zaprezentował tę monografię sam autor - dr n. med. Jan Zygmunt Trusewicz. Wśród twórców powojennej olsztyńskiej chirurgii nie brakowało także absolwentów wileńskiego Uniwersytetu Stefana Batorego, a w gablotach, prezentujących vilniana z kolekcji D. Żyborta także nie zabrakło pamiątek po tej uczelni - od rocznicowych medali i albumów po słynną "Batorówkę", czyli czapkę studencką. Na wystawie można obejrzeć także flakony i przywieszki przedwojennych aptek. Redakcja "Wilnoteki" z okazji 50-lecia życzy Jubilatowi przede wszystkim spełnienia marzeń i realizacji wszystkich planów - społecznych oraz zawodowych - a także wytrwałości w opiece nad Rossą, zdrowia (Medice, cura te ipsum! ;) no i wiele satysfakcji z kolejnych "zdobyczy" kolekcjonerskich!
Kończące się lato to okazja do tradycyjnego Święta Plonów. „Podwileński kosz obfitości” to impreza dożynkowa, która odbyła się w sobotę, 31 sierpnia, w Płocieniszkach w rejonie wileńskim, na którą zaprosił Rejonowy Oddział Związku Polaków na Litwie oraz koła ZPL w Zujunach, Ciechanowiszkach, Rzeszy, Orzełówce, Płocieniszkach, Awiżeniach, Pikieliszkach i Suderwie. Dożynki w Płocieniszkach były okazją nie tylko do świetnej zabawy, ale też podziękowania dla rolników, gospodyń i gospodarzy zagród prezentowanych na imprezie. Dożynki uświetniły znakomite występy zespołów z Wileńszczyzny. „Podwileński kosz obfitości” to tradycyjna impreza w Płocieniszkach, która przyciąga mieszkańców z bliższych i dalszych okolic oraz służy podtrzymywaniu tradycji i budowaniu wspólnotowości. Wzorem ubiegłego roku w ciągu najbliższych tygodni „Podwileński kosz obfitości” będzie miał też kolejne odsłony w kolejnych miejscowościach rejony wileńskiego.
Blisko 400 osób – uczestników 32. Ogólnopolskiej Pielgrzymki Ekumenicznej z Białegostoku – w sobotę, 24 sierpnia, dotarło do Sanktuarium Matki Bożej Ostrobramskiej w Wilnie, by złożyć przed cudownym wizerunkiem Matki Miłosierdzia wszystkie swoje intencje. Eucharystii w Ostrej Bramie przewodniczył bp Henryk Ciereszko, homilię zaś wygłosił duchowny grekokatolicki, o. Andrzej Zalewski SVD. Tegoroczna pielgrzymka odbywała się pod hasłem „Ja jestem Drogą i Prawdą, i Życiem”. W związku z sytuacją międzynarodową pątnicy znowu nie szli przez Białoruś, była wśród nich jednak grupa pątników z Grodna. Przez wiele lat pielgrzymka odbywała się na trasie Białystok-Grodno-Wilno. Ekumeniczny charakter pielgrzymki polega na tym, że pątnicy szli przez tereny, gdzie mieszkają zarówno katolicy, jak i prawosławni i byli przyjmowani przez wiernych obu tych wyznań, często przez miejscowych Polaków Grodzieńszczyzny i Wileńszczyzny. Za możliwość kontynuacji i utrzymania tradycji Białostockiej Pielgrzymki (bez wkraczania na Białoruś) organizatorzy szczególnie dziękują sponsorom - głównego wsparcia udziela Urząd Miejski w Białymstoku oraz partner strategiczny - Województwo Podlaskie.
Marszałek Senatu RP Małgorzata Kidawa-Błońska wzięła udział w sobotę, 24 sierpnia, w odbywającym się w podwileńskich Bieliszkach zlocie Związku Harcerstwa Polskiego na Litwie (ZHPnL), czołowym wydarzeniu zorganizowanym z okazji 35-lecia organizacji. „35 lat to jest wspaniały rezultat, wynik waszej ciężkiej codziennej pracy, a udało się to dlatego, że harcerze, skauci wszystkie swoje działania opierają na wartościach tak bardzo potrzebnych i ważnych, takich jak uczciwość, prawda, szacunek dla drugiego człowieka, solidarność, wsparcie dla słabszych” – powiedziała Kidawa-Błońska podczas uroczystego apelu. Marszałek Senatu, nawiązując do chusty, którą otrzymała od harcerzy w kolorze flag Polski i Litwy, podkreśliła, iż „to dobrze rokuje, bo budować można tylko na przyjaźni, na współpracy”; z „wielką radością” odnotowała też, że na zlot ZHPnL zostały zaproszone drużyny litewskich skautów, harcerzy z Polski, z Łotwy. „Budowanie przyjaźni z naszymi sąsiadami, z innymi krami jest bardzo ważne” – zaznaczyła. Kidawa-Błońska życzyła harcerzom na Litwie by „pielęgnowali polską tradycję, polską kulturę, dbali, tak jak do tej pory, o polskie miejsca pamięci na Litwie”. Na pamiątkę spotkania marszałek wręczyła biało-czerwoną flagę i podkreśliła: „Przekazuję ją w bardzo dobre ręce”. Związek Harcerstwa Polskiego na Litwie powstał w 1989 roku. W odrodzeniu harcerstwa w tym kraju pomogli instruktorzy z Polski ze Związku Harcerstwa Rzeczypospolitej. Dzisiaj ZHPnL liczy 748 członków, włączając zuchów i jak podkreśla phm Alina Ewelina Kieżun HL, przewodnicząca ZHPnL, jest to „największa polska organizacja na Litwie, która pracuje z polską młodzieżą na Litwie”. W jubileuszowym zlocie uczestniczy około 300 - harcerze, instruktorzy, rodziny, goście. Najmłodszy uczestnik ma dopiero pięć miesięcy.
Uroczystości Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Turgielach rozpoczęły się w czwartek od mszy świętej odpustowej w miejscowy kościele. Następnie na boisku Gimnazjum im. Pawła Ksawerego Brzostowskiego odbył się koncert. Obchody Święta Matki Boskiej Zielnej w Turgielach zostały zapoczątkowane przed kilkunastu laty przez księdza Józefa Aszkiełowicza, byłego proboszcza parafii i na stałe wpisały się do kalendarza najważniejszych uroczystości kulturalno-religijnych tej parafii. We czwartek przypada też Święto Wojska Polskiego. Z tej okazji w południe przedstawiciele polskiej placówki dyplomatycznej i społeczności polskiej zgromadzili się na wileńskim cmentarzu na Rossie, przy grobie, w którym jest pochowana matka Józefa Piłsudskiego i serce marszałka. Przy Mauzoleum Matki i Serca Syna z udziałem wojskowej asysty honorowej byli obecni kombatanci, harcerze, młodzież szkolna i akademicka, goście z Polski, a także przedstawiciele Wojska Polskiego. To zaszczyt jest „obchodzić dzisiejsze święto w szczególnym, symbolicznym miejscu, tak silnie związanym wprost z osobą Marszałka Józefa Piłsudskiego, (…)naczelnego dowódcy Wojska Polskiego podczas Bitwy Warszawskiej mające niezwykle doniosłe znaczenie dla losów tej części Europy” – powiedział chargé d'affaires ambasady RP Andrzej Dudziński zwracając się do zgromadzonych na cmentarzu. Dyplomata przypomniał, że „marszałek był przecież synem tej ziemi, Wileńszczyzny, która na zawsze pozostała mu szczególnie bliska i do której chętnie powracał”. Składają życzenia z okazji Dnia Wojska Polskiego szef polskiej placówki dyplomatycznych w Wilnie życzył wszystkich, by „nasze kraje – Polska i Litwa - pozostały na zawsze bezpieczne, by nigdy więcej nie było konieczne przelewać krwi i stawać z bronią w ręku do obrony Rzeczypospolitej i Litwy.
W Ambasadzie Rzeczypospolitej Polskiej w Wilnie we czwartek, 25 lipca, odbyła się uroczystość uhonorowania tegorocznych absolwentów szkół polskich na Litwie, którzy uzyskali najwyższe oraz bardzo wysokie – od 86 do 99 punktów – noty na maturze ze szczególnym uwzględnieniem wyników państwowego egzaminu maturalnego z języka polskiego i literatury. Przypomnijmy, egzamin ten na listę państwowych egzaminów maturalnych na Litwie został przywrócony po 25 latach przerwy. W tym roku maturzyści z egzaminu z języka polskiego i literatury zdobyli ogółem 28 „setek”. Dokładnie połowa – 14 – jest na koncie maturzystów Gimnazjum im. św. Jana Pawła II w Wilnie. Trzema „setkami” z polskiego może się pochwalić Gimnazjum im. Józefa Ignacego Kraszewskiego w Wilnie, po dwie najwyższe noty z tego przedmiotu otrzymali maturzyści Liceum im. Adama Mickiewicza w Wilnie, Gimnazjum im. Władysława Syrokomli w Wilnie, Gimnazjum Inżynieryjnego im. Joachima Lelewela w Wilnie oraz Gimnazjum w Ejszyszkach w rejonie solecznickim. Po jednej „setce” z egzaminu z języka polskiego otrzymali maturzyści Gimnazjum im. Szymona Konarskiego w Wilnie oraz dwóch gimnazjów w rejonie wileńskim – Gimnazjum im. Ferdynanda Ruszczyca w Rudominie i Gimnazjum im. Tadeusza Konwickiego w Bujwidzach. Ambasador Rzeczypospolitej Polskiej na Litwie Konstanty Radziwiłł wręczył listy gratulacyjne aż 94 wyróżnionym maturzystom. Uhonorowani reprezentują wszystkie polskie szkoły Wilna oraz rejonów wileńskiego, solecznickiego, trockiego i święciańskiego. Jak podkreśla prezes Stowarzyszenia Nauczycieli Szkół Polskich na Litwie Krystyna Dzierżyńska, tegoroczna matura dla abiturientów szkół polskich na Litwie była szczególna ze względu na to, że po 25 latach starań przedstawicieli społeczności polskiej na Litwie na listę egzaminów maturalnych przywrócono egzamin z języka polskiego i literatury, podkreśla jednak, że kwestia składania tego egzaminu nie została do końca rozwiązana. „Nadal będziemy zabiegali o to, by egzamin ten był dwupoziomowy, by nasi uczniowie mogli wybierać, czy chcą go zdawać na poziomie podstawowym czy na poziomie rozszerzonym – by mieli takie same możliwości, jak mają ich koledzy ze szkół litewskich” – powiedziała Wilnotece prezes „Macierzy Szkolnej”.
- 1 z 82
- ››
