Blisko 500 pątników 34. Pielgrzymka Suwałki-Wilno dotarło w środę do Ostrej Bramy. Hasłem dziesięciodniowego pieszego pielgrzymowania były słowa: „Rodzina święta”, pielgrzymi pochylali się nad tajemnicą roli rodziny oraz małżeństwa w życiu człowieka. W modlitewnej trasie uczestniczyli mieszkańcy Suwałk i Suwalszczyzny, ale także m.in. z Augustowa, Ełku, Olecka, Suchowoli, Białegostoku i Warszawy. Pielgrzymka, zdaniem jej uczestników, to swoiste „rekolekcje w drodze”. Wśród wędrowców znalazły się osoby idące nawet dziesiąty raz. Pielgrzymami były osoby czynne zawodowo, dzieci, studenci i niepracujący już seniorzy. Najstarszy z pielgrzymów miał blisko 80 lat, zaś najmłodszym było zaledwie kilkumiesięczne dziecko. Wędrówka do Wilna przemieszczała się w rekreacyjnym tempie, żeby uczestnicy w różnym wieku i różnej kondycji poradzili sobie z trudami marszu. Oprócz przeżyć duchowych były także spotkania z rodakami na Wileńszczyźnie. Trasa pielgrzymki przebiegała m.in. przez Ejszyszki, Soleczniki, Turgiele i Niemież. Pątnicy zatrzymali się też na modlitwę w miejscach pamięci narodowej i przy grobach polskich bohaterów. Po 10 dniach marszu pielgrzymki dotarli do Ostrej Bramy. Tu w południe we środę odprawiona zastała uroczysta msza św. przed cudownym obrazem Matki Bożej Miłosierdzia. Suwalska pielgrzymka pierwszy raz wyruszyła do Ostrej Bramy w 1991 r., po odzyskaniu przez Litwę niepodległości. W ciągu 33 lat trasę o długości ok. 250 km pokonały tysiące pielgrzymów pochodzących z różnych stron kraju oraz z zagranicy.
W sobotę i w niedzielę, 20-21 lipca, nad jeziorem Oświe, w miejscowości Bieliszki w rejonie wileńskim, odbywa się tradycyjny XXIV Rodzinny Zlot Turystyczny ZPL i AWPL-ZChR, w którym uczestniczy ponad 3 tys. osób.
Rodzinny Zlot Turystyczny to okazja do wspólnej zabawy, integracji i spędzenia czasu na łonie przyrody.
Pobyt nad jeziorem urozmaicają różnorodne zawody sportowe: podnoszenia ciężarów, siatkówka, koszykówka, szachy, warcaby. Tradycyjnie jest też konkurs wiedzy o Wileńszczyźnie oraz zawody wędkarskie. Z myślą o najmłodszych przygotowano wiele konkursów i zabaw. Wieczorem w programie koncert, ognisko, dyskoteka.
W piątek, 19 lipca, w wileńskim Ratuszu stołeczne władze uhonorowały tegorocznych maturzystów, którzy otrzymali na maturze po dwie i więcej „setek”. Wśród nagrodzonych znalazło się również 10 abiturientów polskich szkół Wilna. Pięciu z nich to wychowankowie Gimnazjum im. św. Jana Pawła II. Aż pięć „setek” na egzaminach maturalnych zdobył Edwin Macewicz (język polski, matematyka, informatyka, język rosyjski i fizyka), trzy „setki” znalazły się na koncie Rafała Uleckiego (informatyka, język polski i język rosyjski), po dwie „setki” otrzymali Daniel Pietkiewicz (język polski i informatyka), Iwona Kisiel (język polski i język rosyjski) i Karolina Romankiewicz (język polski i język rosyjski). Po dwie najwyższe noty na maturze otrzymały również Laura Borejko z Gimnazjum im. Władysława Syrokomli (język polski i język rosyjski) i Klara Markowska-Kierulis z Gimnazjum Inżynieryjnego im. Joachima Lelewela (język polski i język angielski). Po dwie „setki” zdobyły też Agnieszka Rawdo (matematyka i język polski) i Anna Klenowska (język polski i język rosyjski) z Gimnazjum im. Józefa Ignacego Kraszewskiego oraz Emilia Konstancja Kodytė z Liceum im. Adama Mickiewicza w Wilnie (język polski i język rosyjski).Dyplomy uznania uhonorowanym wręczył mer Wilna Valdas Benkunskas.
Po raz piąty wszyscy razem i po raz dziesiąty z kolei! Maturzyści siedmiu polskich szkół Wilna – rekordowe 144 pary (po raz pierwszy w historii!) w niezwykle upalny wtorek, 16 lipca, zatańczyli poloneza na placu Katedralnym, wieńcząc tym pięknym akordem lata szkolne. Piąty rok z rzędu w tym samym miejscu polski taniec narodowy wspólnie wykonali abiturienci Liceum im. Adama Mickiewicza, Gimnazjum im. św. Jana Pawła II, Gimnazjum im. Władysława Syrokomli, Gimnazjum im. Szymona Konarskiego, Gimnazjum im. Józefa Ignacego Kraszewskiego, Gimnazjum Inżynieryjnego im. Joachima Lelewela i Gimnazjum w Grzegorzewie. Tradycyjnie zabrzmiała melodia z filmowej adaptacji „Pana Tadeusza” Adama Mickiewicza w reżyserii Andrzeja Wajdy. Autorką imponującego – jak się już przyzwyczailiśmy – układu choreograficznego była Danuta Kowalczuk-Mieczkowska, zaś w przygotowaniu rekordowej liczby abiturientów do wspólnego wykonania poloneza współpracowali choreografowie Andrzej Kostygin, Ewa Gulbinowicz-Abariūnė, Teresa Andruszkiewicz, Aneta Kozłowska, Justyna Wasiukiewicz, Wiesław Gajżewski i Anżelika Klimaszewskaja-Bartkevičienė. Przypomnijmy, początki wykonywania poloneza przez maturzystów szkół polskich Wilna w przestrzeni publicznej stolicy sięgają roku 2015. Wtedy to po raz pierwszy na placu Ratuszowym wykonali go ówcześni abiturienci wileńskiej „Mickiewiczówki”. Tak też było w kilku kolejnych latach – w 2016 roku dołączyli do nich abiturienci z „Konarskiego”, z którymi wykonali poloneza również w 2017 roku, a w 2019 roku tańczyli wspólnie z absolwentami z „Syrokomlówki”, „Kraszewskiego” i „Lelewela”. Poloneza na placu Katedralnym po raz pierwszy w 2017 roku zatańczyli ówcześni maturzyści Gimnazjum im. św. Jana Pawła II. Abiturienci z „JPII” wykonywali go tu również w kolejnych latach, w 2019 roku – wspólnie z „Konarskim”. W 2020 roku na placu Katedralnym do poloneza po raz pierwszy stanęli abiturienci sześciu szkół polskich Wilna. Tak też było w kolejnych latach, a w tym roku zatańczyli go maturzyści 7 stołecznych polskich gimnazjów. Dodajmy, tegoroczny polonez był dziesiątym z kolei wykonanym w przestrzeni publicznej Wilna przez polskich maturzystów stolicy.
W Krawczunach, gdzie 13 lipca 1944 r. została stoczona bitwa żołnierzy AK z oddziałami Wehrmachtu o Wilno, w sobotę, 13 lipca, odbyły się uroczystości z udziałem przedstawicieli społeczności polskiej na Litwie, polskiej placówki dyplomatycznej, przedstawicieli IPN, kombatantów i harcerzy. Przy pomniku poległych w Krawczunach, wzniesionym z inicjatywy Wileńskiego Rejonowego Oddziału Związku Polaków na Litwie, złożono kwiaty i odprawiono mszę. Sobotnie uroczystości zakończyły tegoroczne obchody 80. rocznicy operacji „Ostra Brama” - próby wyzwolenia Wilna przez Armię Krajową spod niemieckiej okupacji przed wkroczeniem wojsk sowieckich w 1944 roku. Obchody, które rozpoczęły się 7 lipca, odbywały się od hasłem „Przed Warszawą było Wilno”. Dr Marek Jedynak, dyrektor oddziału IPN w Białymstoku przypomina, że operacja „Ostra Brama” stanowiła część akcji „Burza”, która zakładała samodzielne wyzwalanie przez Armię Krajową okupowanych ziem polskich przed wkroczeniem Armii Czerwonej. „Tegoroczne obchody są przede wszystkim przypomnieniem, że przed wybuchem Powstania Warszawskiego 1 sierpnia 1944 roku było Wilno, ważne wydarzenie dla Polski, dla Polaków, dla Wileńszczyzny” – mówi Jedynak. Według dyrektora na Wileńszczyźnie znanych jest około 20 miejsc związanych z Operacją „Ostra Brama”, ale – jak podkreśla - „powinno być ich znacznie więcej, gdyż praktycznie w każdej miejscowości działały struktury konspiracyjne AK”. „Okręg wileński w szczytowym okresie rozwoju liczył 10 tys. żołnierzy. Przekładając na liczbę ówczesnych mieszkańców Wileńszczyzny, oznacza to, że praktycznie każda wieś, każda miejscowość ma korzenie w konspiracji. Trzeba to odkrywać” – powiedział Jedynak. Organizatorami uroczystości 80. rocznicy operacji „Ostra Brama” były Instytut Pamięci Narodowej, Związek Polaków na Litwie, Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, Ambasada RP w Wilnie.
Żołnierze 15. zmiany Polskiego Kontyngentu Wojskowego (PKW) na Łotwie przekazali w czwartek, 11 lipca, dary dla wileńskiego Hospicjum bł. ks. Michała Sopoćki. Placówka otrzymała około 30 paczek z żywnością i kosmetykami, które zgromadzili żołnierze. PKW zapowiada stałą współpracę z wileńskim hospicjum. „Jest to nasza pierwsza wizyta w Wilnie, ale chcemy, by stało się to cyklicznym wydarzeniem. Jako polscy żołnierze chcemy służyć pomocom potrzebującym na Litwie” – powiedział Marcin Pacewicz, oficer prasowy 15. zmiany PKW na Łotwie. Kapelan PKW na Łotwie ks. por. dr Paweł Sauć przypomniał, że „żołnierze zawsze angażują się w pomoc w różnych aspektach życia”. „To gest dobroci, miłości braterskiej, wyraz tego, iż strzegą nie tylko niepodległości granic, ale również wspierają tych, którzy najbardziej tego potrzebują” – zaznaczył. Siostra Michaela Rak, założycielka i dyrektorka wileńskiego hospicjum, przypomniała, że hospicjum żyje dzięki pomocy ludzi dobrej woli. „Jestem dzisiaj ogromnie wzruszona, że Wojsko Polskie, Polski Kontyngent Wojskowy stacjonujący na Łotwie pomyślał o nas i żołnierze w mundurach przyjechali do nas – powiedziała PAP s. Rak. - To pokazuje, że bez względu na to, czy mamy na sobie mundur, czy chodzimy w świeckim stroju, jesteśmy razem, żeby budować przestrzeń pokoju, pewność, spokoju, bezpieczeństwa, by każdy był obdarowany tym, czego potrzebuje”. Hospicjum bł. ks. Michała Sopoćki, które działa w Wilnie od 2013 roku, jest pierwszą taką placówką na Litwie. Hospicjum maksymalnie może pomieścić 20 osób dorosłych i sześcioro dzieci. Działa również hospicjum domowe, które obsługuje kilka zespołów. Rocznie około 300 osób otrzymuje pomoc.
Odrestaurowany pomnik nagrobny żołnierza 4 Wileńskiej Brygady AK "Narocz", kpr. Michała Półtoraka ps. Grot odsłonięto w poniedziałek, 8 lipca, w Kalwarii Wileńskiej w ramach obchodów 80. rocznicy operacji „Ostra Brama” na Litwie. Mogiłę oznaczono tabliczką „grób weterana walk o Wolność i Niepodległość Polski”. Michał Półtorak (1916–1985) był żołnierzem 4 Wileńskiej Brygady AK „Narocz”, członkiem Organizacji Wojskowej „Wilki” ZWZ-AK, kawalerem orderu Virtuti Militari, który strzegł pamięci poległych pod Krawczunami-Nowosiołkami towarzyszy broni. Podczas ceremonii poinformowano, że grób Półtoraka został wpisany do „Ewidencji grobów weteranów walk o Wolność i Niepodległość Polski” prowadzonej przez prezesa Instytutu Pamięci Narodowej pod numerem 7368 i odrestaurowany staraniem Biura Upamiętniania, Walk i Męczeństwa IPN. Rodzina oznaczyła mogiłę tabliczką „grób weterana walk o Wolność i Niepodległość Polski”. W uroczystości uczestniczyli przedstawiciele rodziny Michała Półtoraka, m.in. Maria Półtorak, z synem Bartoszem i synową Anetą, jego kuzyni i przyjaciele, konsul RP w Republice Litewskiej Irmina Szmalec, wiceprezes NIK Jacek Kozłowski, dyrektor oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Białymstoku dr Marek Jedynak, szef Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych Lech Parell, wiceprzewodniczący Związku Polaków na Litwie Edward Trusewicz, weterani walk o niepodległość RP – żołnierze Armii Krajowej, działacze opozycji antykomunistycznej, przedstawiciele organizacji kultywujących polskie związki z ziemią wileńską, Sybiracy, dzieci tułacze, harcerze, duchowieństwo, Polacy mieszkający na Wileńszczyźnie.
Trwają obchody 80. rocznicy operacji "Ostra Brama" - podjętej przez Armię Krajową próby wyzwolenia Wilna spod niemieckiej okupacji przed wkroczeniem do miasta Armii Czerwonej. W sobotę w Boguszach przy pomniku upamiętniającym aresztowanie Sztabu Wileńskiego Armii Krajowej przez NKWD, a także przy Pomniku Katyńskim złożono kwiaty i wieńce. Z kolei w niedzielę odbył się uroczysty apel pamięci przy Mauzoleum Matki i Serca Syna na wileńskiej Rossie.
Koncert w wileńskim Parku na Zakrecie zakończył w sobotę, 6 lipca, trwające w kraju przez tydzień Święto Pieśni. Tegoroczna edycja festiwalu jest szczegółowa, gdyż upamiętnia jego 100-lecie. Sobotni finałowy koncert z udziałem 12 tys. wykonawców obejrzało tysiące osób w parku oraz przed telewizorami. Na widowni obecna była też przebywająca z wizytą na Litwie marszałek Senatu Rzeczypospolitej Polskiej Małgorzata Kidawa-Błońska. W tygodniowym festiwalu ogółem udział wzięło około 37 tys. osób, w tym ponad 2 tys. z zagranicy z 14 krajów świata. Uczestniczyły też polskie zespoły działające na Litwie, m.in. Zespół Pieśni i Tańca „Wilenka”, Polski Artystyczny Zespół Pieśni i Tańca „Wilia”, Reprezentacyjny Polski Zespół Pieśni i Tańca „Wileńszczyzna” im. Jana Mincewicza, Zespół Tańca Ludowego „Perła”, zespół „Melodia”. W 2003 roku Święto Pieśni zostało wpisane na Listę Dziedzictwa Niematerialnego Ludzkości UNESCO jako tradycja krajów bałtyckich. Z okazji tegorocznej jubileuszowej edycji 100-lecia festiwalu Sejm Litwy ogłosił rok 2024 Rokiem Święta Pieśni.
Wilnie w sobotę, 6 lipca, odbyła się uroczystość otwarcia nowego budynku Filii Uniwersytetu w Białymstoku. Budynek przy ul. Aguonų 22 będzie siedzibą Filii i będzie tu prowadzona działalność dydaktyczna i naukowa. Do dyspozycji studentów i pracowników będzie również biblioteka i czytelnia. Budynek będzie użytkowany od nowego roku akademickiego. Może tu studiować około 300 studentów. Koszty budowy wyniosły ponad 10 mln euro. Projekt sfinansowało Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego RP oraz Uniwersytet w Białymstoku. W uroczystości otwarcia Filii wzięli udział przewodnicząca Sejmu Republiki Litewskiej Viktorija Čmilytė-Nielsen, marszałek Senatu Rzeczypospolitej Polskiej Małgorzata Kidawa-Błońska oraz studenci i władze uniwersytetu. „Bardzo się cieszę, że mogę wziąć udział w tak ważnym wydarzeniu. Otwarcie nowej siedziby Filii Uniwersytetu w Białymstoku w Wilnie ułatwi Polakom mieszkającym poza granicami naszego kraju studiowanie na polskich uczelniach. Jest to bardzo dobry krok i mam nadzieję, że takich inicjatyw będzie więcej” - podkreśliła Kidawa-Błońska. W sobotę przebywając z wizytą na Litwie marszałek Senatu RP wzięła też udział w uroczystości podniesienia flagi Republiki Litewskiej przed Pałacem Prezydenckim z okazji Dnia Państwowości Litwy - Rocznicy Koronacji Króla Mendoga. Po południu spotkała się z przewodniczącą Sejmu Viktorija Čmilytė-Nielsen, a wieczorem weźmie udział w obchodach Litewskiego Święta Pieśni.
Marszałek Senatu RP Małgorzata Kidawa-Błońska w piątek, 5 lipca, rozpoczęła dwudniową wizytę na Litwie od złożenia wieńców przy Mauzoleum Matki i Serca Syna oraz w Kaplicy Powstańców Styczniowych na Cmentarzu na Rossie. Wieczorem w wileńskim Domu Kultury Polskiej spotkała się z przedstawicielami organizacji polskich i polskiej społeczności na Litwie. Spotkanie poprzedził występ litewskich laureatów Międzynarodowego Konkursu Piosenki „Do słów Agnieszki Osieckiej”. W sobotę Kidawa-Błońska będzie m.in. uczestniczyć w Wilnie w uroczystości otwarcia nowej siedziby Filii Uniwersytetu w Białymstoku. „Bardzo się cieszę, że mogę wziąć udział w tak ważnym wydarzeniu. Otwarcie nowej siedziby Filii Uniwersytetu w Białymstoku w Wilnie ułatwi Polakom mieszkającym poza granicami naszego kraju studiowanie na polskich uczelniach. Jest to bardzo dobry krok i mam nadzieję, że takich inicjatyw będzie więcej” - podkreśliła Kidawa-Błońska. W sobotę marszałek weźmie też udział w uroczystości podniesienia flagi Republiki Litewskiej przed Pałacem Prezydenckim z okazji Dnia Państwowości Litwy - Rocznicy Koronacji Króla Mendoga, w uroczystości złożenia wieńców przy pomniku upamiętniającym aresztowanie Sztabu Wileńskiego Armii Krajowej przez NKWD w Boguszach oraz w uroczystości złożenia wieńca i wiązanek przed Pomnikiem Katyńskim. Na zakończenie wizyty marszałek weźmie udział w końcowym koncercie „Święta Pieśni".
We czwartek, 4 lipca, do stóp Pani Ostrobramskiej dotarło około 200 uczestników XXXIII Pieszej Pielgrzymki Miłosierdzia Ejszyszki-Ostra Brama. Jej hasłem było wezwanie „Królowo pokoju, módl się za nami”. W ciągu czterech dni z modlitwą i śpiewem pielgrzymi pokonali ponad 90 km mijając po drodze Dojlidy, Janczuny, Butrymańce, Gierwiszki, Koniuchy, Tartaki, Soleczniki, Kamionka, Turgiele, Rakańce, Kotki, Rudomino, Skojdziszki, Wielkie Sioło i docierając do Wilna, gdzie w ostatnim dniu wędrówkę pielgrzymią zwieńczyła uroczysta msza św. w Ostrej Bramie, którą sprawował biskup pomocniczy archidiecezji wileńskiej Arūnas Poniškaitis. Po jej zakończeniu uczestnicy pielgrzymowania stanęli do wspólnego zdjęcia i zatańczyli przed kaplicą Ostrobramską tradycyjnego poloneza. Przypomnijmy, Pielgrzymka Miłosierdzia Ejszyszki-Ostra Brama to jedyna polska pielgrzymka na Litwie organizowana przez miejscowych księży i wiernych do Wilna. Organizatorem tegorocznej był ks. Waldemar Szyrwiński. Uczestniczył w niej również wieloletni organizator tej pielgrzymki ks. Wiktor Kudriaszow.
Ochrona granicy Polski i Litwy to temat europejski – podkreślił wicepremier, szef MON Władysław Kosiniak-Kamysz, który w środę, 3 lipca, wraz z ministrem obrony Litwy Laurynasem Kasčiūnasem odwiedził punkt kontrolny w Podwarańcach. „Będziemy występować na forum UE i NATO, żeby uczynić z zagadnienia ochrony granicy polskiej i litewskiej temat europejski, bo taki on w istocie jest" – powiedział Kosiniak—Kamysz. Dodał, że „na polsko-białoruskiej granicy trwa wojna hybrydowa, która toczy się także na Litwie, Łotwie i w Estonii”. „To jest wielka sprawa być razem w UE, w NATO. Przygotowujemy się do jubileuszowego szczytu w Waszyngtonie” - podkreślił minister obrony. Podziękował Kasčiūnasowi za możliwość zapoznania się z litewskimi systemami ochrony granicy. Ministrowie zapowiedzieli, że oba kraje będą współpracować i dzielić się doświadczeniami z działań na granicy i przy budowie systemów umocnień granicznych. „Polska ma w dziedzinie ochrony granic bardzo duże doświadczenie. Myślę, że tym doświadczeniem będziemy mogli się podzielić" – powiedział Kasčiūnas, deklarując koordynację działań obu krajów.
W niedzielę, 30 czerwca, została odprawiona msza święta odpustowa ku czci świętych apostołów Piotra i Pawła, którą w kościele pod wezwaniem tych świętych koncelebrowali kardynał Grzegorz Ryś z Łodzi i metropolita wileński arcybiskup Gintaras Grušas. Kościół ten jest na liście najpiękniejszych kościołów katolickich w Europie i z pewnością jest najpiękniejszym barokowym kościołem w Wilnie. Świątynię zdobi około 2 tys. stiukowych rzeźb. W czasach sowieckich kościół pełnił rolę katedry i był głównym kościołem stolicy Litwy. Po mszy św. przed kościołem na placu św. Jana Pawła II poświęcono miejsce odbudowy zburzonej w czasach sowieckich kapliczki Pana Jezusa. W miejscu tym zbudowano wtedy rondo. Odbudowę kapliczki finansuje Fundacja Dobroczynności i Wsparcia „Fondas Janukonis”. „To dobra wiadomość nie tylko dla wiernych, ale również dla wilnian i gości stolicy. (…) To znaczące wydarzenie” – podkreślił ksiądz proboszcz Wojciech Górlicki.
Noc świętojańską, na Litwie nazywaną świętem Rasų, czyli Rosy lub Joninės, czyli Janów i Janin, jak co roku, od ponad 50 lat, hucznie, z zachowaniem dawnych obrzędów i obyczajów, świętowano na kurhanach w Kiernowie – dawnej stolicy pogańskiej Litwy. Już za dnia tłumy ludzi przewijały się pomiędzy straganami z wyrobami rzemieślników i twórców ludowych. Zabawa rozpoczęła się wieczorem od hymnu pożegnania śpiewanego na jednym z kurhanów ku czci zachodzącego słońca. Następnie , w korowodach, uczestnicy święta śpiewali piosenki ludowe, tańczyli, wciągając do zabawy wszystkich chętnych. Nieodłącznym elementem obchodów święta Rosy jest szukanie kwiatu paproci oraz puszczanie wianków na rzece przez dziewczęta i kobiety. Tej tradycji również stało się zadość. Świętowanie w Kiernowie trwało aż do świtu.
Grand Prix siódmej – międzynarodowej – edycji Konkursu Piosenki „Do słów Agnieszki Osieckiej” zdobyła Marta Lewandowska z Polski. Uznanie jury zyskała za wykonanie piosenki „Żywa woda”. Zmagania konkursowe, w których wzięło udział 19 wykonawców, odbyły się w sobotę, 15 czerwca, w Domu Kultury Polskiej w Wilnie. I miejsce wywalczyła Brygida Macel z piosenką „Luna srebrnooka”. Decyzją jury II miejsce przyznano Justynie Polakowskiej, III miejsce – Sofii Plisko. Wyróżnienia otrzymali Marta Ewa Jurewicz i zespół „Żelazny wilk”. Zgodnie z regulaminem uczestnicy wykonywali dwa utwory – piosenkę do słów Agnieszki Osieckiej oraz piosenkę dowolną.
Organizatorem konkursu jest Wileński Oddział Miejski Związku Polaków na Litwie, zaś pomysłodawczynią – nauczycielka muzyki w Gimnazjum im. Józefa Ignacego Kraszewskiego w Wilnie Janina Stupienko. Konkurs „Do słów Agnieszkie Osieckiej” to coroczna ceniona impreza kulturalna na Wileńszczyźnie. Jej celem jest promowanie polskiej muzyki, poezji śpiewanej oraz zwrócenie uwagi na piękno tekstów piosenek Agnieszki Osieckiej.
"Wilno 1939. Fatalny rozkaz" to najnowszy film Fundacji Lelewela (Warszawa) o sytuacji na Kresach II RP w obliczu agresji sowieckiej 17 września 1939 r. Przed kilkunastu laty powstał fabularyzowany film dokumentalny "Krew na bruku. Grodno 1939" o bohaterskiej obronie grodu nad Niemnem, w której uczestniczyli także żołnierze, wycofani z obrony Wilna. Dlaczego najbardziej zmilitaryzowane miasto II RP (największy garnizon Polski - w latach 1922-39 w Wilnie na stałe stacjonowało najwięcej jednostek Wojska Polskiego) 18 września 1939 r. stawiło tylko symboliczny opór pierwszym sowieckim czołgom i samochodom pancernym? Właśnie o tym, o okolicznościach, w jakich padł "fatalny" (a może zbawienny dla wilnian i naszego miasta?) rozkaz wycofania polskich żołnierzy na Litwę opowiada kolejny film Fundacji Lelewela. Ośrodek WILNOTEKA był inicjatorem tego projektu i - razem z Klubem Rekonstrukcji Historycznej "Garnizon Nowa Wilejka" - organizatorem zdjęć rekonstrukcyjnych na Wileńszczyźnie (niestety, ostatecznie tyko niewielka ich część pozostała w obecnej wersji filmu). Już we wrześniu, gdy będziemy obchodzić 85. rocznicę Kampanii Wrześniowej, w tym też symbolicznej obrony Wilna, film ten zostanie pokazany w Telewizji Polskiej - bez wsparcia finansowego TVP jego realizacja nie byłaby możliwa. Oczekiwania wobec nowej produkcji były zdecydowanie większe, jednak producentowi nie udało się zgromadzić planowanego budżetu. Dobrze, że powstała przynajmniej "kompromisowa" wersja, która przybliży Polakom na całym świecie ważny fragment historii polskiego Wilna. Projektu "Wilno 1939" nie zamykamy z nadzieją, że być może uda się go rozwinąć i uzupełnić do planowanej postaci. Kto wie, być może kiedyś uda się pokusić nawet o fabułę, na którą wilnianie z pewnością zasługują - kilka lat po premierze "Krwi na bruku" powstał przecież fabularny film "Orlęta. Grodno '39"... (WW)
Wiceminister spraw zagranicznych Polski Henryka Mościcka-Dendys podczas wizyty w Wilnie w piątek, 7 czerwca, wzięła udział w uroczystości zakończenia roku szkolnego klas początkowych w Gimnazjum im. Joachima Lelewela. Wiceminister spotkała się również z dyrekcją szkoły. Podczas trzydniowej wizyty Mościcka-Dendys odwiedziła również szkołę-przedszkole „Wilia”, odbyła spotkanie z przedstawicielami polskich organizacji społecznych na Litwie, zapoznała się z pracą Muzeum Adama Mickiewicza w Wilnie i Hospicjum bł. ks. Michała Sopoćki, odwiedziła Zułów – miejsce urodzenia marszałka Józefa Piłsudskiego, a także Gimnazjum im. ks. Józefa Obrembskiego w Mejszagole. Na zakończenie wizyty wiceszef MSZ Polski H. Mościcka-Dendys złożyła kwiaty na Rossie.
W sobotę, 1 czerwca, w Wilnie po raz drugi odbył się Festiwal Chłodnika. Ciesząca wzrok i podniebienie impreza ściągnęła tłumy wilnian i gości stolicy do miejsc, w których było mnóstwo „chłodnikowych” atrakcji. Jednym z najjaskrawszych akcentów tegorocznej edycji był rekordowo długi – mierzący aż 362 metry – stół, przy którym serwowano tę najpopularniejszą na Litwie zimną zupę. Zasiadło przy nim aż 1 200 gości! Osiągnięto w ten sposób dwa rekordy – najdłuższego stołu „chłodnikowego” i największej liczby osób spożywających jednocześnie tę wyjątkowo smaczną zupę. À propos, właśnie przed 362 laty pojawiła się w Wilnie pierwsza pisemna wzmianka o zupie z botwiny, która uważana jest za poprzedniczkę chłodnika. Podobnie jak przed rokiem, tłumy zgromadziła „chłodnikowa” zjeżdżalnia na Safianikach. Na wileńskiej starówce różowe akcenty spotykało się co rusz. A zwieńczeniem festiwalu stał się koncert na pl. Ratuszowym. Oczywiście, w różowej scenerii.
Warsztaty dla dzieci w Centrum Kultury w Nowej Wilejce zainaugurowały w piątek, 31 maja, festiwal „Gdańsk w Wilnie 2024”. Najmłodsi goście festiwalu mieli wyjątkową okazję poznać subtelności tworzenia lalek, postaci teatralnych oraz eksperymentować z kształtami, kolorami i fakturami. Po zakończeniu warsztatów w Małej Sali Domu Kultury w Nowej Wilejce młodzi widzowie obejrzeli spektakl „Czerwony Kapturek” w reżyserii Dawida Zuazoli, dramaturga i aktora-lalkarza jednego z najstarszych w Polsce i jedynego teatru lalkowego w Trójmieście „Miniatura”. W piątek w Inkubatorze Sztuki na Zarzeczu odbył się też wernisaż wystawy „Erozja i początek” autorstwa gdańskich artystek Wioli Ujazdowskiej i Agnieszki Piaseckiej, stworzonej we współpracy z Gdańskim Archipelagiem Kultury, a w kościele pw. św. Katarzyny - koncert gdańskiego zespołu muzyki dawnej „Capella Gedanensis”. Festiwal potrwa przez trzy dni, do 2 czerwca. Co roku festiwal „Gdańsk w Wilnie”, niczym pomost, łączy historię, kulturę, sztukę i twórców dwóch bliskich sobie miast, a zarazem sąsiadujących ze sobą krajów.
